Tôi kính trọng những nhà thơ.
Trong mắt tôi, họ là những người dũng cảm bậc nhất. Hoặc gan lì, cũng bậc nhất luôn.
Giữa thời thiên hạ tối tối dán mắt vào ti vi, sáng sáng lướt rao vặt trên báo chợ, ngốn tiểu thuyết trinh thám trên xe điện ngầm, trên máy bay… mà trong đời vẫn cứ có những người bình tĩnh làm thơ, mới lạ. Ngó vào số lượng in ở trang cuối mỗi tập thơ lại càng thêm kính phục họ.
Non trăm năm về trước, làn sóng người Việt Nam từ Cần Thơ, Vĩnh Long đổ xuống Rạch Giá, Cà Mau để khai khẩn đất hoang. Họ đã gặp những trở ngại thiên nhiên nào? Tài trí, sự dũng cảm của họ ra sao? Lòng chúng ta không khỏi phập phồng âu lo khi ngày nay đọc lại quyển Truyện đời xưa của cụ Trương Vĩnh Ký. Cụ có nhắc lại câu chuyện cọp ở vùng Gò Quao. Cọp ta đi dạo xuống bãi sông để tìm mồi, rủi bị kẹt đuôi trong bụi dừa nước... Rõ ràng thời ấy cọp quá lộng hành dám bỏ rừng sâu, bén mảng đến các xóm nhà sác mé sông, nơi mà chúng bị cô lập, thất thế nhứt. Ông cha ta đã đánh đuổi lũ cọp ấy như thế nào? Có người đáp: nhờ các thầy võ giỏi chuyên môn đánh cạp xuất thân ở các trường võ Quảng Nam, Quảng Ngãi. Gặp lúc nước nhà loạn lạc, các thầy chạy vào vùng Cà Mau mà ẩn lánh. Võ nghệ của các thầy quá đỗi cao cường, gặp cọp là rượt bắt lại, nắm gáy đè xuống, nện vào lưng cọp những quả đấm thôi sơn chẳng khác nào chúng ta ngày ngay đánh một con mèo hoặc một con chó con...
nhà văn túy hồng
"Đừng khóc húp mắt, đừng mất ngủ hóp má... Tập tự tin, tập kiêu hãnh và cóc cần. Ta không có quyền bỏ ăn bỏ ngủ. Tình yêu đâu hữu ích bằng hạt cơm. Tình yêu đâu có cần bằng đánh một giấc ngáy khò khò. Phải luyện làm sao để một ngày nào đó ta không còn biết tình yêu là gì nữa, khi ấy ta sẽ không bao giờ làm khổ ta nữa!"... "Sau mấy năm ngủ yên, con gấu cái trở lại trường đời... Những bước chân phóng đãng lại tiêu hoang cuộc đời mô phạm... tôi yêu cũng dễ như tôi ăn, tôi yêu đến nỗi không còn biết tình yêu là gì nữa. Những chiếc hôn lẻ tẻ được xâu thành chuỗi, một hôn, hai hôn, ba hôn, bốn hôn vào má vào môi vào tóc; khi tôi ngủ với X không có nghĩa là tôi đã quên Y, khi tôi không ngủ với X không có nghĩa là tôi nhớ Y... Tình yêu dễ dàng như một trận đá gà... Mũi tên xuyên qua tâm, đó là vết thương tình ái người đàn ông này gây ra thì đã có người đàn ông khác chữa lành, đó là mối hận mang từ người đàn ông nọ, ta lại đá người đàn ông kia để trả thù đời."... "Trầm nghĩ tới các bàn tay trườn đi trên thân thể nàng: Sinh, Truyền, Lực, Siêu và vân vân.. Họ và nàng yêu nhau? Ái tình đó sao? Ái tình khởi đầu bằng hai cái miệng liếm nhau rồi ma dẫn lối quỷ đưa đường bàn tay đàn ông hành quân trên bốn vùng chiến thuật của thân thể đàn bà... Tình sử không biết có phải là một sự lập lại? Những động tác làm tình đúng chóc là một sự lập lại."
Ngoài bảy mươi tuổi, hãy còn khỏe mạnh, minh mẫn; từ bao năm, Cụ Gàn tiêu biểu cho niềm vui, lòng tận tụy với xã hội. Ngồi gần cụ, bên cốc cà phê, năm ba bè bạn, thì thật thú vị, vì sự dẫn dắt câu chuyện, lý giải các sự kiện lịch sử, văn chương, triết học.
Kiến thức sâu rộng, biết nhiều ngoại ngữ nên nguồn đọc của cụ Gàn không lệ thuộc vào sách nhập nội thông qua dịch thuật. Cách nói ngắn gọn, hàm súc, nhiều ẩn dụ, đậm chất hài huớc. Giọng cụ hiền hòa, hấp dẫn; không dạy đời, không cường điệu; rất chân tình, nhưng thẳng thắn, vì tôn trọng sự thật.
tranh đinh cường
Sau ngày Quốc Gia tiếp thu, cha làm giấy ‘’Đã Đến Hầu‘’ thay thế cho giấy khai sinh của anh. Đó coi như là lý lịch sơ khởi cho anh bước vào đời.
Anh không xác nhận được trí nhớ anh bắt đầu ghi lại ở tuổi nào, có thể sớm hơn ngày Quốc gia tiếp thu, hình như từ ngày anh còn nhỏ lắm, lúc còn ở truồng dổng dổng chạy chơi trong nhà, ngoài vườn hay đến mấy nhà hàng xóm. Con nít quê anh từ một tuổi đến mười tuổi ở truồng là chuyện thường tình, đến cả người lớn như cha anh, các chú các bác làng trên xóm dưới đi tắm lá cứ ra giếng cởi áo quần ra, múc nước xối ào ào, còn kỳ cọ lâu lắc, dù có các bà các cô đang làm việc giặt giũ gần đó, cũng tỉnh bơ chứ có sao đâu. Đó là một thói quen từ xưa để lại.
Hồi sơ tán ở làng Đông, nhà mình ở đầu làng, từ đấy cứ đi ngược lên phía Tây Bắc, băng qua rặng trâm bầu là gặp một cái bàu sen cực rộng, rộng đến nỗi đứng bên này bờ cứ tưởng mặt trời chui lên từ bờ bên kia. Bàu sen nước đen ngòm, sen và súng mọc tràn lan, chẳng ai chăm sóc. Không mấy khi thấy hoa sen, hễ có cái hoa nào mới nở là con nít vặt liền, đài sen cũng không thấy, chỉ thấy mỗi lá không thôi. Con nít ra đây không phải hái hoa sen, chủ yếu là bắt cá lia thia. Cá lia thia ở đây rất đẹp, to, khỏe, chọi nhau rất hay. Mình cũng hay ra đây, lọ mọ suốt ngày phục bắt cá lia thia về chọi nhau với cá tụi bạn.
tranh nguyễn sơn
Chị vợ nói nấu nướng đã xong rồi, chừng nào muốn cúng thì kêu người trong bếp dọn ra. Anh ngóng ra con đường vắng ngắt chạy vắt ngang nhà, kêu chờ thêm chút nữa, “còn sớm…”. Giọng anh lẩy bẩy, vì cái vạt nắng sáng xiên vào hàng ba đã sắp đứng dậy thẳng lưng đi ra khỏi đó rồi. Nghĩa là đã sắp trưa. Chắc con Ba Hạnh đã chèo xuồng qua khỏi doi Chà Là, thằng Tư Thạnh cố vét thêm cuốc xe ôm nữa, cũng sắp ghé qua. Năm Vui biết đâu đón xe đò ở đầu lộ thứ Mười, hoặc đã lên xe rồi nhưng xe chết máy dọc đường. Mọi người sẽ về đủ mặt, anh tin vậy.
nhà văn Đặng Thơ Thơ
Thoạt đầu, tôi rất tự tin khi nhận lời viết cho Hợp Lưu chủ đề Yêu.
Dù chưa biết phải viết gì trong thời gian hai tháng, tôi tin mình có đủ kinh nghiệm và dữ kiện từ những tình yêu cũ. Tôi cũng đã yêu nhiều người với nhiều loại tình yêu - tình hời hợt và tình sâu đậm, tình qua đường hay tình tưởng đến chết không thể nào xa nhau...
Nhưng tôi lầm. Những mối tình đó tuy ký ức không thể nào quên, nhưng tâm hồn không còn rung động để ghi lại nữa. Tôi không có hứng thú về thăm lại những nơi mình đã bỏ đi. Tôi thích những nơi xa lạ làm tôi bỡ ngỡ và sợ hãi. Tôi thích những vùng bí ẩn để bị lôi cuốn và nhắm mắt lao vào trong đó. Tôi chỉ có thể viết về những gì tôi chưa hiểu rõ, kể cả tình yêu.
Dương Như Nguyện nhiều lần để văn hóa Việt văn hóa Mỹ xen kẽ nhau, từng lớp như dầu và nước, lúc trích dẫn Kiều, lúc điển tích tây phương đủ loại, tiếng Việt xen kẽ với Anh văn, có khi quên không chuyển ngữ, là chuyện thường có. Một đặc điểm trội bật nữa cần nhắc tới là nhan sắc: đàn bà xấu viết văn khác, đàn bà đẹp viết văn khác... Dương Như Nguyện học giỏi tới hai lần tiến sĩ nhưng nhan sắc có thể nói là đẹp, duyên dáng, ngồi ở đâu trong một party là đàn ông da trắng da vàng bu quanh, như ruồi bu quanh một giọt mật giữa bầu trời nhiệt đới. Dương Như Nguyện viết:"Tôi cúi xuống khuôn mặt hắn, bộ ngực tôi đong đưa trên những nét gẫy của khuôn mặt người tình"{Bắc Âu}."Hai núm vú màu mật ong tiêu biểu cho sự nồng nàn của phụ nữ miền nhiệt đới. Tôi là đứa con nhiệt đới, da nâu, mắt và tóc sẫm màu". {Mùi hương quế}
Chỉ Tại Mùa Thu
Thảng thốt trên mái nhà
tiếng ngỗng kêu khàn đặc
Ngước mặt nhìn trời xanh
biết rồi, mùa Thu tới
Ang bèo tấm trong vườn
sáng nay còn phân nửa
đêm qua nai rủ nhau
về uống, vơi mùa Hạ
Khẽ lật một tảng đá
tìm dấu vết sang mùa
gặp con giun ôm mặt
khóc mùa Hạ không còn
Mùa Thu đến thành phố
mùa Thu rẽ vào vườn
nắng ngọt như pha mật
mây sà xuống thấp hơn
Hàng cây nghiêng ngả gió
con sóc tròn mắt nhìn
tiếng trái thông vừa rụng
mặt trời thảng thốt chìm
Cả không gian thất lạc
bầu trời như ngủ mê
những bàn tay lá đỏ
vỗ gọi gió Thu về
Cuống quít bàn chân lạnh
biết mùa Thu đã về
kéo nhẹ chăn đắp ngực
ngực gọi: mùa Thu ơi!
Mười Hai Bài Thơ Mùa Thu
Tiếng ngỗng ngang mái nhà
Ngập ngừng bên hiên hoa cúc nở
A mùa thu gõ cửa
Bàn chân lạnh trong chăn
Buổi sáng co mình ngoài cửa sổ
Mùi trà xanh trong bếp
Con sóc ngậm hạt dẻ
Nhẩy qua những cành phong chớm đỏ
Đánh rơi một mảnh Thu
Buổi sáng thổi xôi đậu
Màu xôi vàng như màu hoa cau
Ngửi được mùa Thu tới
Rượu mận ủ năm ngoái
Bây giờ đã lên men ngất ngây
Rót ra mời mùa Thu
Giọt sương buổi sáng rơi
Trên chiếc lá phong vừa chớm đỏ
Như một vệt son môi
Những lá sen mùa Hạ
Rủ nhau nằm úp mặt trong bùn
Ếch nghiêng đầu gọi Thu
Cái dốc sau nhà tôi
Nai vào tìm ăn dâu mùa Thu
Có phải nai năm ngoái
Trên con đường cũ này
Tôi đi tìm người bạn năm đó
Chỉ tìm được mùa Thu
Cây Mộc Liên nhà tôi
Bắt đầu thi nhau rụng lá Hè
Tôi vuốt Thu trong tóc
Sương mùa Thu lạ lắm
Trông xa đẹp như hạt ngọc trai
Không phải đâu, hạt lệ.
Tôi với người yêu đi
Dưới những hàng cây mới chớm đỏ
Trái tim chín từ hôm qua.
Trần Mộng Tú
Chớm Thu 2022
(Tác giả gởi)
Đêm hội ở Phan Sơn Tặng anh K’Bé Em gái K’ho, cõng chiều qua núi Nắng nhảy ngập ngừ...
