nhà báo mặc lâm
Trong chương trình VHNT tuần này, Mặc Lâm xin trân trọng giới thiệu tập thơ “Uyên Ương, Phượng Hề, và Khát Vọng” của nhà thơ Trần Yên Hòa.
Mặc Lâm, phóng viên RFA
2010-04-25
Tập thơ rất mỏng in 30 bài thơ và một nhạc phẩm phổ từ thơ của nhà thơ Trần Yên Hòa mà chúng tôi nhận được ít lâu trước đây chưa phải là một tập thơ nặng ký,.nói theo ngôn ngữ đương đại, nhưng tập thơ sẽ này gây cảm hứng cho người đọc nó là điều chắc chắn.
Cảm tình đến từ bìa tập thơ lan theo từng trang giấy có thể làm ấm dần lên cảm xúc của người đọc. Thơ Trần Yên Hòa không mới như đòi hỏi của nhiều nhà phê b.nh văn học, nhưng trước tiên, người đọc chắc chắn sẽ nhận được sự chia sẻ ký ức đối với nhà thơ trên từng câu ngắn.
Chữ nghĩa trong thơ Trần Yên Hòa đằm thắm và chuyên chở nhiều tình tự xa lắc của quê nhà. Đọc thơ ông, người ta có cảm giác nghe một người bạn thân ngồi kế bên kể chuyện về biết bao thứ. Cảm giác này gây cho người đọc
một không gian gần gũi với thơ là thành công đầu tiên và quan trọng nhất của Trần Yên Hòa.
<!>
Gợi nhớ thời phượng hồng
Cũng có khi vài điển tích nho nhỏ xuất hiện trong thơ ông, thế nhưng các điển tích này tự nó đã là những kỷ niệm, kỷ niệm của một thời mới lớn trong những năm cuối vào giờ Văn Học Sử. Điển tích xuất hiện trong thơ Trần Yên Hòa như một nhắc nhớ, gợi nhớ, hâm nóng lại thời
của bằng hữu, của phượng hồng, và hơn thế nữa thời mong manh quần xanh áo trắng.
PHƯỢNG HỀ
Ta vác trên vai hình hài em Phượng
Mỏi vai ta và nặng tên người
Mười tám tuổi ta làm thân du tử
Phượng bước qua đời thuở áo vá vai
Tấm thân em như mùa hạ đỏ
Nắng cháy da trơ đá cằn khô
Mưa lũ bao mùa nước không thấm đất
Đá cuội lăn tăn chờ buổi dâng cờ
Buổi sáng quân đi như dòng sông chảy
Sân trường reo vui rợp mát tiếng chim
Ta mang mùa xuân cùng em hương sắc
Buổi sáng em vào lớp học hiền ngoan
Phượng hề, Phượng hề, dòng sông chảy mãi
Từ suối từ khe róc rách dấu chân
Bến nước chia xa em ngồi chân đợi
Đợi một ngày nào yêu dấu quen thân
Trần Yên Hòa cũng tỏ ra không tiện tặn lắm với các danh từ Hán Việt thế nhưng cách dùng của ông không làm cho người đọc dị ứng. Người đọc còn mãi bận bịu với những thiết tha mà Trần Yên Hòa đang tìm mọi cách thuyết phục người tình, người của tình thì đúng hơn bởi Phượng trong bài thơ có thể là một loài hoa chỉ nở và đẹp dưới ánh mắt học trò... Người tình được ẩn dụ là Phượng cũng có thể chỉ là nỗi nhớ huyền ảo mà nhà thơ day dứt mà thôi.
Phượng hề, Phượng hề, loài chim cổ tích
Em là giai nhân giữa chốn ba quân
Em là uyên ương cùng ta cạn chén
Nam nhi cũng quên một khúc ưu phiền
Nữ nhi thường tình, phương nam, phương bắc
Ta nam nhi hề gát kiếm treo đao
Hát khúc phượng xưa yêu em lay lắc
Quên nhân gian vui với sóng ba đào
Mười năm yêu em, mười năm yêu Phượng
Giấc ngủ không tròn mộng mị tráo trơ
Ta giáp mặt ta tháng ngày binh lửa
Ta say mê đi như sóng vỗ bờ
Phượng hề, Phượng hề, loài chim cổ tích
Em là giai nhân giữa chốn ba quân
Em là uyên ương cùng ta cạn chén
Nam nhi cũng quên một khúc ưu phiền
Nữ nhi thường tình, phương nam, phương bắc
Ta nam nhi hề gát kiếm treo đao
Hát khúc phượng xưa yêu em lay lắc
Quên nhân gian vui với sóng ba đào
Mười năm yêu em, mười năm yêu Phượng
Giấc ngủ không tròn mộng mị tráo trơ
Ta giáp mặt ta tháng ngày binh lửa
Ta say mê đi như sóng vỗ bờ
Mười năm yêu em, mười năm xa ngái
Giấc mộng trở về ẩn khuất mù tăm
Ta làm cánh chim bay cùng tứ xứ
Bỏ em sau vườn mưa dội xa xăm
Phượng hề, em yêu, ra đi đành đoạn
Như chim bay mù trong cõi nhân gian
Đất đá cày tơi đường kim mũi chỉ
Còn lại bài thơ hơi hướm tên người
Mười phương xa ơi, lòng ta trơ trọi
Giữa bóng mây trời ta thấy em lên
Em bước chân ra giữa vùng cương tỏa
Còn ta đứng nhìn một thuở không quen
Phượng hề, mười năm, rồi hai mươi năm
Mưa giông ướt ta chìm trong mấy nỗi
Giỏ hoa của ngày thơ ấu xa xăm
Lai rộ lên tình yêu trái chín
Trần Yên Hòa sau khi mỏi mệt rượt đuổi vô vọng hình ảnh nhập nhòe của Phượng cuối cùng rồi cũng trở về gian nhà cỏ của các hoàng tử thi ca. Nhà cỏ hay sơn cốc tự hay gì gì đi nữa cũng chỉ là lời than làm dáng. Lời tỉ tê não nùng của dế rúc giữa khuya phải chăng là những riêng tư nhưng rất chung của nhiều thế hệ như ông?
Nay ta trở về đường sơn cốc tự
Lập quán ẩn danh biệt tích giang hồ
Nhắm mắt yêu em, yêu người tố nữ
Trong cõi nhân quần sống biệt mù tăm
Chỉ còn Phượng xưa, Phượng yêu, Phượng đỏ
Với ta chỉ là một giấc mơ hoa
Giấc mộng ôm em trong tay phủ dụ
Bằng bặc một đời sông nước phù sa
Phượng hề, giữa ta luôn luôn sóng cuộn
Mưa đầu nguồn, mưa cuối bãi, mênh mông.
Mùa hè đi qua, mùa hè, máu chảy
Giữa giòng đời Phượng vẫn nở thênh thang.
Thử làm tì kheo tay ôm bình bát
Dắt em đi về tịnh độ uyên nguyên
Đôi mắt trỏm lơ tụng hoài câu hát
Máu chảy qua tim dội vết chân thiền
Tình Yêu!Tình Yêu! chia xẻ ngọt bùi
Ta nay qua sông làm con chốt thí
Phượng hề! Mười năm cuộc đời tục lụy
Phượng hề! Trăm năm thương mãi về người.
Có còn gì không giữa chốn nhân gian?
Ta mơ ngủ yên dưới cội hoa vàng.
Trần Yên Hòa vừa cho chúng ta biết một ít thông tin về
chặng đường tham gia vào chốn văn chương của ông từ
trong nước cho đến khi ra nước ngoài.
Khát vọng cho quê hương
Tập thơ “Uyên Ương, Phượng Hề, và Khát Vọng” còn có những bài thơ khác nói lên những khát vọng về quê hương, con người cũng như những tiềm ẩn khát khao của người thơ trước các biến thiên thời cuộc. “Đêm thức trắng nhớ Côn Sơn” là một bài thơ hay, phảng phất nét ngang tàng của tráng sĩ nhưng cũng không thiếu nỗi ngậm ngùi của thi nhân trước tâm linh lịch sử.
ĐÊM THỨC TRẮNG
NHỚ CÔN SƠN
Đêm thức trắng dòng dòng câu cổ lục
Rớt xuống hồn thành giọt lệ ứa khô
Quả đã quá sáu trăm năm Nguyễn Trãi
Trái tim người còn để lại ngàn sau
Ta bỗng nhớ Côn Sơn ngày tháng cũ
Trong căn lều rơm cỏ Người làm thơ
Thơ Người viết bằng tâm hồn kẻ sĩ
Giục giã lê dân đòi lại cơ đồ
Thơ người viết như một làn kiếm sắc
Chém vào đau thương cùng khổ cơ hàn
Thơ vực dậy nhưng đọa đày, khốn khó
Của bao kiếp người nô lệ lầm than
Người bỏ Côn Sơn đi thờ Minh Chúa
Suốt mười năm nếm mật với nằm gai
Làm kẻ sĩ dựng cơ đồ áo vải
Vua lại quên người…kẻ sĩ một mai
Trở về Côn Sơn trong căn lều cỏ
Người có như ta, thức trắng, xót thương đời
Người có như ta nhỏ lệ suốt canh thâu
Hồn vất vưởng tang thương từ dạo nọ
Nỗi niềm người xa xứ
Trần Yên Hòa còn một bài thơ mang tên “Mùa Thu trong ký ức” đậm chất quê nhà. Người Việt dù ở miền nào cũng thấy chính mình trong
đó. Trần Yên Hòa chịu khó cầm gương để trước mặt từng người trong chúng ta với ý thức soi rọi, tìm kiếm từng kỷ niệm riêng tư trong sâu
thẳm của người xa xứ. Trần Yên Hòa đi từng bước nhỏ, khẽ khàng đếm lá rơi, nhớ về những tiểu thuyết xa xưa cùng những chiều thu vàng úa. Bài thơ đậm đặc và mênh mông. Lạnh
và buồn.
Chẳng thể quên mùa thu mông mênh
Ngày tháng cũ
Ở một nơi có loài chim bay về xao xác
Hình như trong lòng ta vọng tưởng
Những mùa thu xa ngái
Ở một nơi ta đến theo cánh chim bay
Có lá vàng rụng ngoài hiên vắng
Đó là xứ sở thần tiên
Mà ta gặp hoài trong trí tưởng
Mùa thu nào có bước chân Hà Nội
Bước chân lang thang trên phố Quan Thánh
Ta chợt thấy Khái Hưng ngất ngưỡng trên chuyến tàu điện
Thấy Nhất Linh từ trường Thăng Long bước ra
Thấy Thế Lữ, Thạch Lam, Hoàng Đạo
Ôi một thời làm ta rư ng rưng nhỏ lệ
Mùa thu bây giờ ở đâu?
Ngày tháng có bước chân Sài Gòn
Bước chân lang thang trên đường Phạm Ngũ Lão
Dáng dấp nào thật quen
Của Mai Thảo, Nguyễn Xuân Hoàng, Viên Linh
Của Bùi Giáng, Lê Xuyên, Sơn Nam
Ta ôm Sài Gòn trong tay
Hương mùa thu lãng đãng một mùi rất nhẹ
Những câu thơ cuối cùng như một tiếng chuông. Lung
linh nhắc tới căn cước hiện nay của từng người xa xứ:
Ngày tháng có bước chân Cali
Một mình ta buồn thảm
Ta không thấy ai thân quen
Mùa thu rụng vàng đâu đó
Ta chỉ còn mình ta trên đường Bolsa
Mùa thu buồn phiền, ảm đạm
Mùa thu nào xa xưa
Hát lên khúc tình thu mấy độ.
Chúng ta vừa nghe ba bài thơ trong thi tuyển “Uyên Ương,
Phượng Hề, và Khát Vọng” của nhà thơ Trần Yên Hòa, được nhà xuất bản Thế Kỷ xuất
bản vào năm 2009.
Hy vọng rằng với thời gian ít ỏi mà chúng ta có trong chương trình, ít nhiều gì thì quí vị sẽ nhận được những đồng cảm của ngôn ngữ thi ca mà Trần Yên Hòa gói ghém suốt 130 trang giấy của tập thơ này.
- Nhà thơ Trần Yên Hòa là cựu sinh viên luật khoa Sàigòn,
- Tốt nghiệp khóa 2 Đại Học Chiến Tranh Chính Trị Đà Lạt,
- Định cư tại Hoa Kỳ từ 1995 tại Nam California.
Mặc Lâm
(Đài Á Châu Tự Do)
(bài đăng trên tuyển tập Bạn Văn và Trần Yên Hòa sắp xuất bản)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét