NGƯỜI LÍNH MỸ ĐÃ CÓ MẶT: Điểm Lửa Đầu Tiên - Cung Tích Biền

 

 

ảnh Brian Wickham- trước 1975

I – ĐIỂM LỬA ĐẦU TIÊN

Pence và Fort, hai sĩ quan cấp úy quân đội Mỹ, đến Việt Nam trong nhiệm vụ một người lính viễn chinh, tham dự trực tiếp vào cuộc nội chiến Bắc-Nam.

Trước khi lên đường, họ được học tạm đầy đủ về lịch sử, địa lý, chiến sự, tình hình chính trị, tương tác xã hội, tâm lý quần chúng nơi sẽ tới. Đặc biệt là cuộc nội chiến đầy khó khăn và sẽ rất ác liệt giữa những người cùng một tổ tiên, màu da sắc tóc. Với người viễn chinh, là rất khó phân biệt ai là bạn ai là kẻ thù, giữa những người bản địa này.

“Sàigòn đẹp lắm Sàigòn ơi…!” Fort và Pence được khuyến cáo nơi đây rất nhiều quyền rũ qua các nhà hàng, quán rượu, vũ trường, những gái mỹ miều, những thần nữ nhục dục dưới ánh đèn màu, cùng lúc những cái chết đến với người Mỹ cũng rất gần kề qua những khối thuốc nổ. Rất nhiều cuộc đột kích cảm tử của đối phương chớp nhoáng vào ngay các cao ốc, các hộp đêm, nhà hàng, nếu có mặt người Mỹ.

Những người lính Mỹ, luôn phải ghi nhớ những điều tối quan trọng khi phải có mặt tại Việt Nam. Người bản xứ có thể họ rất mực lịch sự, vui vẻ, nhưng không phải ai trong họ cũng cùng một chiến tuyến với người Mỹ. Sự nhầm lẫn này, là thường trực. Ngay trong một nhà hàng, trên cùng một bàn ăn, khó thể biết ai là người Cộng hòa bè bạn với Mỹ, và, ai là người Phương Bắc, đối phương của Cộng hòa. Giọng nói Bắc hay Nam không là tiêu chuẩn để phân biệt rạch rời quan điểm, thái độ chính trị của họ.

<!>

Một nông dân hiền hòa trên luống cày, một tiều phu trong rừng, một chú thiếu niên áo quần nhàu rách, những sinh viên đang trong giảng đường, chị bán hàng tạp hóa chỗ bãi chợ, công nhân trong các nhà máy, ngay cả các nhà tu hành trong các chùa chiền, một số chính khách, cả những quan chức trong guồng máy chính quyền, những con người có quyền lực, danh vọng, giàu có, không hề là số phần bị bóc lột, tất thảy bọn họ, dù đang sống trên đất Miền Nam, đang hưởng lương bổng phúc lộc của chính thể Cộng hòa, nhưng có thể đó là những người đã/đang cộng tác, là thành phần trung kiên của phía bên kia, thế lực thù nghịch với Cộng hòa.

Nhìn toàn cục, Miền Nam đã như một khung rường cột trong miếu đền, đã bị lũ mối xâm nhập từ bên trong, ruồng khắp, kiểu tằm ăn dâu. Chỉ bên ngoài hãy còn là một nước sơn bóng. Những đường mối âm ỉ này, buổi đầu chỉ ít ỏi, về sau xem như một đại họa. Nó có cái “nguyên” của nó. Chỉ một suy nghĩ, duy nhất một khái niệm, chính là do “Những rường cột miếu đền đáng tôn thờ và yêu kính” kia đã dần dà tự rã mục, tự làm mất sức đề kháng, tự đánh mất “phẩm chất” của một loại danh mộc. Đã mau chóng trở thành một loại “gỗ tạp”, món mồi ngon đủ cho lũ mọt mối kia bách hại.

**

Trong khu vực Sàigòn buổi ban đầu chưa có doanh trại lính Mỹ, bọn Fort và Pence được lưu ngụ trong một khách sạn năm từng, nằm trên một trục đường chính, nhìn xuống khu nội ô. Khách sạn to lớn này được người Mỹ mua lại, biến thành một pháo lũy, dùng làm nơi cư ngụ của quân nhân Mỹ, phần lớn là sĩ quan. Đầu não này cũng là nơi thu hút, quyến rũ những khối thuốc nổ TNT sát hại của đối phương.

Tường bao chu vi cao hai mét rưỡi, trên là những vòng kẽm gai rào kín, đèn chiếu sáng thường trực vào ban đêm. Những ngày mưa, loại đèn an ninh này được bật sáng ngay lúc hoàng hôn. Cổng ra vào luôn có lính canh gác nghiêm ngặt, được trang bị súng cá nhân và máy truyền tin liên lạc. Ngay bên cạnh cổng ra vào một lô cốt kiên cố, những lỗ châu mai súng trung liên, đại liên thường trực, để sẵn sàng tác chiến. Những người Việt Nam là nhân viên văn phòng, thông dịch viên, tài xế, phụ nữ phụ việc, tất thảy đều phải có thẻ bài mang trước ngực, trình giấy tờ, qua sự kiểm soát khá gắt gao, ngay từ cổng vào ra.

Các quân nhân nhân Mỹ bị cấm rời khỏi đồn lũy vào ban đêm, ban ngày phải có giấy phép. Lính Mỹ ra ngoài dạo phố, ngao du, tương đối ít ỏi. Vào một ngày cuối tuần, bọn Pence và Fort may mắn có một giấy phép, sáng đi chiều về.

Một buổi sáng, bọn họ trang phục dân sự, đi bộ. Từ cổng ra, quẹo trái hơn trăm mét đường phố hai bên cây đổ bóng cập, họ vào nhà hàng Continental, một khách sạn cổ bậc nhất Sàigòn, có từ thời Pháp thuộc. Một khu vườn rộng giữa tòa nhà cao bao quanh; được chia nhiều khu nhỏ, đầy bóng mát, hoa cảnh. Bọn Pence chọn một một bộ xa lông, lộ thiên, dưới một dàn hoa ti gôn tím.

Nắng sớm, gió nhẹ. Trời thanh thản mây. Điểm tâm, và cà phê. Rất là thú vị với hai anh sĩ quan Mỹ. Món ăn và cà phê hương vị của người Pháp ưa thích. Sàigòn vào thời điểm này, chỉ vừa mười năm qua, người “Thực dân Pháp” cuối cùng ra đi. Gần một trăm năm bị trị, ảnh hưởng mọi mặt từ văn minh văn hóa vẫn còn sâu đậm trong mọi sinh hoạt xã hội Việt Nam, nhất là xứ Nam Kỳ.

Ngay bên cạnh Continental, cùng hướng mặt ra đường Catinat là nhà Hát Tây. Một kiến trúc cổ, do các kỹ sư Pháp xây dựng từ cuối thế kỷ 19. Nay trở thành Tòa nhà Hạ nghị viện của Miền Nam. Nhà hát Tây cùng nhà hàng Continental bên trái và bên phải là hotel Caravelle, cùng đại lộ Bonard, tạo một diện mạo biểu trưng cho sự phồn vinh Sàigòn.

Phía đầu công viên, đối diện ngay tòa Hạ viện có một tượng đài uy nghi. Hình tượng mấy người lính Cộng hòa trang phục tác chiến, súng cầm tay, nón sắt giày trận, trong tư thế tấn công. Ác nhơn, hướng tiến tới để nhả đạn, lạ lùng, là ngay cửa chính, tòa Hạ nghị viện. Các dân biểu đứng từ thềm tòa Hạ viện nhìn ra, đích thị, là ngay tầm đạn.

Fort nhìn tượng đài mỉm cười, nói với Pence:

“Những chiến binh không hướng ra chiến trường, lại quay vào…”

Pence cười, nói nhẹ “E là cái điềm không hay. Miền Nam luôn bị nội thù chính trị, binh biến thường trực; các tướng lãnh triệt hạ lẫn nhau dành quyền cai trị, như cơm bữa”.

Hè phố đại lộ rộng thông thoáng, những hàng cổ thụ trên trăm tuổi tỏa bóng mát. Ba đại lộ mang tên ba vị vua yêu nước Hàm Nghi – Nguyễn Huệ – Lê Lợi tạo ra một tam giác, cùng với đường Tự do là khu phố trung tâm, trái tim của Sàigòn. Cuộc nội chiến đẫm máu, thời sự chính trị nóng bức, dẫu sao, dù thế nào, Sàigòn vẫn là nơi tiêu biểu cho sự thịnh vượng, phồn vinh. Vẻ đẹp của Sàigòn được tôn vinh là Hòn ngọc Viễn Đông, một thời.

Hai chàng mũi lõ tóc quăn rất thích thú quang cảnh đông phương. Màu trời, nắng gió khác lạ. Con người, màu da, trang phục, tiếng nói nụ cười, tất thảy là một thế giới họ chưa thể nghĩ ra. Hôm nay trực diện, món quà từ cuộc viễn chinh đưa tới, từ một bức lìa tuổi trẻ khỏi sự bình an nơi quê nhà, để đến, để có thể chết nay mai, nơi chốn này. Hạnh phúc thu gom trong phút giây. Hôm nay là một ngày đẹp trời, chút hạnh phúc nhỏ nhoi, quý hiếm đối họ.

Pence bỗng giật mình. Từ xa nơi đầu đường Lê Lợi một đám người lô nhô dương cao những khẩu hiệu chống chính phủ. Lại một cuộc biểu tình. Những hàng kẽm gai được kéo ngang đường. Đông đảo cảnh sát đã có mặt.

Những cuộc biểu tình chống chính phủ hay đạo đạt một ý nguyện nào đó của quần chúng vẫn là một quyền tự do được hiến pháp cho phép tại Miền Nam. Chính quyền, về lý thuyết, luôn tôn trọng quyền công dân. Họ có thể bảo vệ những cuộc biểu tình, trong hòa giải, để thực hiện những nguyện vọng đúng đắn cho quyền lợi chung.

Nhưng khói lựu đạn cay đã mịt mùng phía đầu phố kia rồi. Đám đông, có cả những nhà sư, dương cao khẩu hiệu, hô vang những lời đả đảo chính phủ, chống đối sự có mặt của quân độ Mỹ. Họ ném đá, đánh tay đôi với cảnh sát. Cảnh sát có khiên che đầu mặt, chống đỡ; súng dùng đạn cao su để bắn trả, lựu đạn cay được ném ra.

Quang cảnh đường phố trở ra hoảng loạn, tồi tệ. Fort và Pence bỏ chạy về hướng đường Catinat, chui vào Brodard, một nhà hàng máy lạnh, thuộc loại sang trọng. Nhân viên ở đây vui vẻ cho hai chàng lính Mỹ khăn, nước chanh, thau nước, để lau mặt.

Mất toi một buổi sáng.

**

Dẫu sao vẫn còn được nửa ngày “trên đường phố”, bọn Fort đi tìm thú vui để “xả xui”. Tới quán bar uống rượu? Tắm hơi? Động đĩ? Họ đi tắm hơi.

Những lính Mỹ tới trước đã truyền tai kinh nghiệm cho bọn tới sau, cách “xài thời gian” cho các thú ăn chơi. Chỉ dẫn thay các dẫn viên du lịch là bọn nhóc hè phố, đám bụi đời lang thang, trẻ đánh giày, bọn rao bán đồ kỷ niệm. Chúng thường lẽo đẽo theo sau đám du khách hoặc lính Mỹ dụ khị để bán các món đồ lưu niệm vụn vặt. Bọn nhỏ kiếm thêm tí tiền nhờ việc chỉ đường, mách bảo một số thông tin địa phương cần thiết cho người phương xa. Một thằng nhóc dẫn đường, qua vài quãng phố, khu nhà hàng, quán rượu, cà phê nhạc, là tới nhà tắm hơi, đấm bóp. Nhóc được trả công một đô la.

Dù có loại phòng tắm hơi dành riêng, lính Mỹ vẫn khoái tới các nhà tắm hơi đường phố. Phức tạp, nguy hiểm nhưng vui vầy.

Nhà tắm hơi thuộc loại sang, giá cao. Một trệt hai lầu. Một tầng riêng dành cho khách nước ngoài. Ngoài Mỹ, những thành phố lớn Miền Nam như Đà Nẵng, Nha Trang có rất nhiều người nước ngoài.

Một quản lý thân mật chào hỏi hai người lính, hướng dẫn mua vé chỗ quầy vé, rồi đưa họ lên phòng tắm. Có hai loại phòng. Phòng nhiều người cùng tắm chung. Phòng chỉ dành cho một người, giá đặc biệt. Pence vào phòng đăc biệt.

Pence tắm xong có gái xoa bóp tại chỗ. Giường nệm sạch sẽ, phảng phất mùi nước hoa. Cô gái xinh đẹp, y phục khá mỏng manh, xoa bóp, mân mê điệu nghệ cơ thể Pence. Chàng ta chịu không thấu bắt đầu quậy.

Trên bờ tường có bản niêm yết to tướng “Mong thông cảm, đây không là phòng hành lạc, mua bán dâm”.

Lính xa nhà, khó nằm yên. Pence ngưng một lát, rồi quậy tiếp. Sờ sẫm ta bà đủ kiểu dạng. Cô gái khôn ngoan, chìu khách. Không vậy thì tiền boa hẻo lắm. Qua một giọng dịu dàng, bằng tiếng Anh khá thành thạo, cô nói:

– Đi chỗ khác, em có phòng riêng cho anh.

Pence cứng cu muốn điên, chửi đổng. Cô gái cười, nhã nhặn nói với Pence:

– Chửi tiếng Mỹ chẳng ai hiểu, để em dạy anh chửi “đù má mày”.

Pence rất thích thú “Đù-má-mày”.

Sau đó, anh chào tạm biệt cô gái: “Đù má mày”. Chỗ cửa ra, Pence nhìn cô gái, mê đắm. Anh nói như ma bắt:

– Em đáng yêu, muốn làm vợ anh không?

Cô gái buồn bã:

– Chốn này linh thiêng lắm. Chớ bạo miệng để phải chịu nợ nần với nhau.

Khác với Pence, Fort vào phòng tắm chung, chứa được khoảng sáu người một lúc. Chỗ phòng thay áo quần, một người đàn ông đưa cho Fort một cái bọc ni lông, bảo: “Bỏ tiền bạc, đồng hồ bốp ví, những gì của riêng vào bao này, mang theo người vào phòng hơi. Nơi đây không ai chịu trách nhiệm về sự mất mát cho mình cả.” Fort đọc thêm những điều lệ khác trên tấm bảng điều lệ niêm yết trên tường, hai ngôn ngữ Việt và Anh.

Fort choàng một cái khăn tắm ngang qua bụng, cùng chui vào phòng có vòi nước tắm cho sạch người trước khi qua phòng hơi. Phòng hơi, đầy sương mù trắng. Có ba người đang nằm, ngồi, trên các băng đá theo chiều dọc căn phòng. Hơi tỏa rất nóng, thơm.

Fort trở ra, đã thấy Pence ngồi chờ nơi phòng khách. Pence phấn khích:

– Một đất nước bị phân ly, chinh chiến bao năm, còn có phòng tắm hơi, có gái để nhìn ngắm là quý lắm rồi. Gái Việt Nam xinh đẹp, thông minh, lại dịu dàng. Nghệ thuật chiều khách, đấm bóp cở ấy thì cơ thể bọn đàn ông có là chì thiếc cũng nhũn ra, mê tít.

– Rành nhỉ.

– Tao mới ôm một nàng.

Fort bỗng than thở:

– Chiến tranh tàn khốc lắm rồi, mặt trận tràn lan khắp chốn. Trong các thành phố gọi rằng an bình hằng đêm cũng ăn đạn pháo kích; các cơ quan, nhà hàng, dinh thự luôn bị đặt mìn nổ tung. Lúc này nhiệm vụ của người Mỹ chúng ta không còn là hàng ngũ cố vấn, chỉ tay năm ngón chỗ văn phòng. Chúng ta là lính trực chiến, ở trong thủ đô này dăm ba hôm lại phải ra mặt trận. Sẽ có chiến địa rõ ràng, sẽ trấn đóng tại một tiền đồn. Đâu có qua đây để hưởng lạc trong cái thành phố vừa đầy nhiễu loạn vừa bị tra tấn bởi thù nghịch tư tưởng như thế này.

Pence bất ngờ hỏi Fort:

– Lúc nãy mày có thủ dâm không?

– Sao hỏi vậy?

-Thì hỏi vậy.

2

Vụ nổ xảy ra lúc sáu giờ chiều. Vào giờ tan sở. Có thể nhìn từ xa, trên nền trời trong xanh, đụn khói đen bốc cao một chiếc nấm. Khối thuốc nổ cực lớn đã làm rung chuyển cả một khu phố rộng, nhiều cửa kính vỡ toang. Rất nhiều kẻ thường dân qua đường, ngay mặt tiền khách sạn bị chết lây, hoặc thương tích nặng.

Khối thuốc nổ TNT được một tài xế người Việt cài sẵn trong một chiếc xe chở sĩ quan Mỹ. Đón sĩ quan về khách sạn xong, tài xế cho xe đậu tại bãi xe quen thuộc, hầm xe ngay dưới tầng một. Khối thuốc nổ phá băng tầng hầm, tầng một, và một phần tầng hai. Các tầng trên bị lửa bốc lên gây cháy theo. Sau vụ nổ người tài xế biệt tích. Anh ta được giao liên đưa ngay ra vùng Củ Chi, nơi có nhiều địa đạo của phía bên kia.

Các đường phố dẫn đến khách sạn bị phong tỏa. Những rào kẽm gai kéo ngang. Quân cảnh, cảnh sát Việt Nam canh giữ các ngã đường. Hàng đoàn xe cấp cứu, hụ còi giành đường tải thương nạn nhân.

Pence cùng Fort thoát chết. Vụ nổ xảy ra lúc họ đang rong chơi bên ngoài. Về tới khách sạn, băng qua hàng rào cảnh sát, bọn họ chưa được phép lên phòng. Lực lượng an ninh phòng ngừa có thể có một vụ nổ thứ hai, như những vụ phá hoại trước đây các nhà hàng, rạp hát. Lần nổ thứ hai gây chết chóc nhiều hơn, vì số đông người tụ tập sau vụ nổ thứ nhất.

Bên kia đường, cạnh vòng kẽm gai Pence nhìn thấy đứa bé chạy lẽo đẽo theo sau anh lúc ban chiều được đặt trên một chiếc băng ca, được phủ một tấm ra trắng nhuộm lác đác máu từ cổ trở xuống.

Một băng ca được đưa ra từ bên trong, có xác người. Fort thảng thốt:

– Cô bồi phòng.

Pence làm dấu thánh giá. Người phụ nữ Việt Nam, vốn đã thân thiện với Fort và Pence, thân thể nát nẩm, một cách tay bị đứt lìa.

Fort châm một điếu thuốc, trong bóng chiều, hàng đèn phòng thủ đã được bật sáng, những con mắt trắng bạc, vô tri. Hơn một lần Fort nghĩ xằng bậy là rất muốn ngủ với người đàn bà rất dễ mến này.

**

Thành phố vào đêm. Đèn đường đó đây đã mở mắt vàng tênh. Một quân cảnh Mỹ nói với Pence:

– Nguồn tin an ninh vừa cho hay chính tài xế của thiếu tá Bob đã đặt bom. Hắn giấu chất nổ dưới lườn xe. Khối TNT phát nổ khi chiếc xe nằm trong hầm chứa xe, không có mặt người lái xe. Các anh phải đề phòng. Không thể tin tưởng bất cứ một người bản xứ nào cả, nếu các anh không biết rõ ràng lai lịch của họ.

Pence hỏi:

– Bạn thù cùng màu da sắc tóc. Làm sao phân biệt ai là quốc gia, ai không quốc gia?

Người quân cảnh không trả lời. Đúng ra không thể nào trả lời được. Anh yên lặng bỏ đi. Như đã quen với những vụ nổ thế này, anh ta chẳng chút xúc động, xem những tai nạn, những chết chóc oan khiên kia là phải đương nhiên có, tất nhiên xảy ra, trong một thời nội chiến.

Ngay cả khi một tràng súng, một quả pháo rót ngay vào nơi có cha mẹ anh em của người nã đạn, bên này hoặc bên kia, gây ra những cái chết rất mực đau lòng, nhưng đó không là một lý do để ngưng cuộc tấn công lẫn nhau. Việc phải làm. Càng tiếp tục bắn phá trúng đích càng là một hoàn-thành-xuất-sắc-nhiệm-vụ.

Pence gắt gỏng:

– Làm sao, làm thế nào để phân biệt giữa một người được gọi là quốc gia và người kia không-là?

Fort lạnh lùng, câm lặng rít một hơi thuốc. Anh thấy mình có một sợi dây vô hình dính liền nỗi chết với em bé trên băng ca lề đường đang mong đợi một ai thân quen đến nhận diện, lo việc tang ma cho em, và chị bồi phòng thi thể không toàn vẹn, khi về với đất.

Pence than thở:

– Ngay đây, chúng ta là kẻ tham dự, nhưng chẳng chút hiểu biết gì cuộc chiến khó hiểu của một dân tộc bí ẩn này. Chúng ta chưa hề nhận ra bộ mặt thật của nó.

Họ bắt đầu nhặt nhạnh những hư hao còn sót lại trong phòng trọ. Chiếc vali bị sức nổ xé toang. Trên nền gạch một tấm hình bị sức nóng cháy sém mất một phần. Còn lại, tóc, vừng trán, một nửa cánh mũi, một đôi mắt cười. Người vợ trẻ của Fort. Phần nhân dạng còn lại này một hôm, chỗ phi trường, đã tiễn đưa anh ra đi, một cuộc “du lịch” dài ngày với chiến trận.

Pence mệt mỏi. Tử thần, tiếng nổ, một ánh chớp. Mới một ngày, được thấy trên bến sông người người đi dạo, chơi vui như trong một đám hội hè thanh bình; lúc ngồi trong một quán cà phê, nhìn qua bên kia con đường nắng vàng, đoàn quân nhạc quân phục Hải quân rực rỡ, thổi kèn đánh trống tấu nhạc trong một công viên. Một xứ sở da vàng xa lạ. Một nơi anh hiểu rằng có phân tranh, có cái chết sẽ cầm nắm, nhưng không ngờ cái tốc độ của nó nhanh, khó thể phán đoán, và phi quy luật làm vậy.

Dần dà, Pence tự trấn tỉnh. Tự trách mình đã công thức hóa chiến tranh. Đã ngây thơ giản dị hóa cuộc tương tàn trên một xứ sở có phần kỳ bí này, Tiên với Rồng từng đẻ ra những cái trứng thiêng. Một xứ sở mà hiện tình đang đẩy nước Mỹ vào chỗ cuối con đường.

Pence cố minh biện, có thể là ngụy trang, cho sự có mặt của mình nơi đây, cho dù “Mai đây ta có phải giết người, cả những thường dân vô tội.”

Viên đạn rời khỏi nòng súng trên xứ sở này không bao giờ đi cuối con đường vô vọng. Nó luôn được chặn lại, được đón nhận bởi máu xương một ai đó.

**

Đêm thâu. Fort yên trong giấc ngủ lúc Pence không sao chợp mắt. Sàigòn trong giới nghiêm. Thỉnh thoảng một xe quân sự hay cảnh sát chạy vụt qua. Âm thanh như rắn bò len lỏi trong đêm ác hiểm. Một tiếng còi hụ, chừng là đang tới một nơi cần tiếp thương, cấp cứu. Cánh tay cụt, thân thể nát, của người bồi phòng hiện ra.

Pence đi đi lại lại, bấu tay lên khung sắt cửa sổ, mắt mơ nhìn bầu trời đêm Sàigòn, thế gian của huyền hoặc. Mỗi phút giây, mỗi ảnh hình mỗi mờ nhạt như chồng vào nhau, trập trùng. Như cái hôm nay đầu thai ngược vào cái đã qua.

Chàng không thấy tuyết, không những đỉnh nhà hình hộp như núi, che khuất cả một góc trời. Không thấy gì giống thành phố quê hương chàng. Ngọn đèn đường nơi đây vàng vọt, thấp lùn. Cây trụ đèn như một kẻ thất thế giang hồ trơ cứng góc đường khuya. Pence nghe cả lũ âm vang tạp động đã dửng dưng như khói, đã chết như cánh cửa, bờ tường. Ở đâu đây thở dài. Đâu đây ám ảnh.

Fort trở mình, choàng dậy.

– Ngủ ngon nhỉ, Fort?

– Hiu hiu chút thôi, khó ngủ quá. Trong chập chờn xanh vàng của mi mắt tao thấy chị bồi phòng ban chiều chưa chết. Chị đứng dưới kia kìa, chỗ ngã tư đường. Hãy nhìn xuống xem nào. Có thể một ai đang trở lại.

Ngã tư đường phố bên dưới, cả hai không ai thấy người đàn bà đứt cụt tay ban chiều sống lại. Chỉ một phụ nữ đang bế một em bé ra phía góc đường, trên tay một tờ báo. Chị ngồi xuống và như ru đứa bé. Có thể chị vỗ về đứa bé đang khóc thét vì đau bụng lúc bài tiết. Một đám đông người già trẻ nằm chen chúc xếp dọc trên lề phố, dưới các mái hiên. Có hai ông già ngồi tựa lưng vào bờ tường hút thuốc, lửa đom đóm và khói.

Pence thở dài, than vản:

– Đó là những kẻ tị nạn chiến tranh.

Bọn Pence đun nước chế cà phê. Có tiếng nổ từ nòng 82 ly cách đó không xa. Chừng năm ba tiếng rồi ngưng.

– Du kích đang nã đạn vào thành phố?

– Có thể.

Nước trong lò điện sôi. Tiếng reo nhẹ. Từ khung cửa nhà cao tầng Fort thấy ánh lửa từ khu phố bị pháo kích. Vài đám cháy rời rạc.

Họ mở ti vi xem tin nước Mỹ. Màn hình hiện ra những người tuổi trẻ biểu tình chống chiến tranh Việt Nam.

Trời trở sáng. Một ngày, trong những ngày đầu tiên trên xứ lửa.

3

Đến lúc Pence và Fort phải trở về đơn vị, cùng đoàn quân lên đường. Chuyến công-voa dài dặc, nhiều loại xe, có thiết vận xa hộ tống. Nơi họ đến là một vùng giáp biên giới Việt – Miên. Ngồi trong lòng nhồi rung theo tốc độ trên con đường không mấy bình yên, Fort nói:

-Từ lúc này chúng ta bắt đầu những đoạn phim sẽ lần lượt được chiếu trên ti vi Mỹ.

Pence cười, hài hước:

– Cố gắng đóng trọn vai nhé, những minh tinh màn bạc.

Fort lại nói:

– Sự có mặt người Mỹ chúng ta sẽ làm cho xứ sở này hẳn sẽ có đổi thay.

– Chúng ta mang tới những xáo trộn mọi mặt trong xã hội của họ. Một nửa nước này thêm bạn, nửa nước kia thêm kẻ thù.

Fort cười:

– Không chắc một nửa nước phía Nam này tất thảy là đồng minh, là bạn của chúng ta đâu.

– Sự tan vỡ đau thương sẽ lan rộng vì sự có mặt của chúng ta, chiến trường lan rộng.

– Chưa vào sân khấu đã âu lo về vai diễn của mình ư.

Pence mệt mỏi trả lời:

– Chẳng ai trong chúng sẽ làm tròn vai diễn.

**

Đoàn xe di chuyển trên quốc lộ chừng bốn mươi cây số bỗng dừng lại nơi một ngã ba. Giáp với quốc lộ là một đường tỉnh lộ, dẫn về vùng biên giới là một vùng đầm lầy, hoang mạc. Có hai mươi phút để các chỉ huy kiểm soát lại hành trình, nhận tin tức mới. Các binh sĩ chuẩn bị tư thế sẵn sàng chiến đấu khi cuộc phục kích có thể xảy ra, trên lộ trình sẽ chạy qua.

Đoàn xe chạy theo tỉnh lộ. Đường trán nhựa nhỏ hẹp, nhiều đoạn hư hỏng vì lâu ngày không được trùng tu. Rất ít nhà cửa hàng quán hai bên đường. Chỉ những xóm làng rải rác, hiu quạnh. Vườn tược cây lá không sum sê như các miền Nam bộ khác.

Đoàn công-voa dừng lại. Những xe chạy đầu đàn bị ăn mìn. Con đường nhựa đoạn này đã bị cày xới gần như một con lộ đất. Mìn dưới lòng đường không lẻ loi. Nó được chôn từng bầy hàng chục trái liên hoàn. Một tập thể mìn luôn được gợi hứng, sẵn sàng hát ca, khi có đoàn xe thù địch bên trên chạy qua.

Ngồi trên xe Pence thấy lác đác người thôn quê di chuyển dọc hai bên lề đường. Trông họ khá cực nhọc, tồi tàn và đầy sợ hãi. Những thường dân đi xe gắn máy, xe đạp, bỗng cả thảy xuống xe, ép sát xe về phía bờ ruộng. Thấy đoàn xe với những con người vạm vỡ, râu ria lạ hoắc; áo giáp nón sắt súng ống đầy người, chiến xa ầm vang; xe GMC chở lính cao nghệu; những thường dân trắng tay đành cúi mặt. Người Mỹ đã tới nơi chốn này. Và, kẻ thù cũng sẽ tới nơi chốn này trong danh nghĩa “Diệt Mỹ”. Những số phận dân đen đã rất gần với súng nổ lửa cháy, hoạn nạn đau thương.

Pence đang uống một lon nước ngọt. Trời nắng cháy. Chợt nghĩ ra một trò chơi – rất Mỹ – mà anh cho là thân thiện, Pence miệng cười, tay liên hồi ném một mớ hộp thực phẩm, những lon bia, nước ngọt xuống đám người bên lề đường. Đám dân quê hoảng sợ né tránh, có người ngồi thụp xuống hai tay ôm lấy đầu.

Fort hét:

– Ném thêm một mớ băng bông để người ta băng bó cái sọ não chứ

 

Cung Tích Biến

(còn tiếp)