A Múi - Nguyễn Vạn Lý

 

Suốt ngày hôm ấy, từ sáng sớm, A Múi nấp dưới gầm giường trong một căn phòng nhỏ và tối, đầu gục xuống, người không nhúc nhích và không dám thở mạnh.

Dưới chân ngọn núi Hồng Tử Sơn là một cánh rừng rậm, đầy những cây thông và các loài cây khác. Một con suối nhỏ chảy qua một cánh đồng trồng bắp. Bên cạnh cánh đồng là một dãy bảy căn nhà, phần lớn đã cũ kỹ và xiêu vẹo. Chỗ này là làng Ðào. Tuy nhiên trong làng chẳng có ai họ Ðào cả. Bốn trong số bảy căn nhà này là của gia đình họ Trần, căn nhà cuối dãy phía tây là nhà từ đường để thờ tự linh hồn người chết, và ở giữa dãy là một căn nhà tương đối mới và đẹp đẽ của phú ông họ Trần.

<!>

Chính trong căn nhà thứ bảy, căn nhà nghèo nhất, chỉ có năm phòng nhỏ của gia đình họ Vương, là nơi A Múi đang nằm ẩn nấp. Thực ra nửa căn nhà này đã cầm cho phú ông họ Trần rồi. Hai năm trước khi ông già Vương chết, họ Trần đã cho người góa phụ vay bốn chục ngàn để có tiền làm tiệc ma chay cho chồng. Do đó bây giờ bà Vương sống với con trai, thằng Tiểu Bội, và người con gái, A Múi, trong phía sau của túp lều mà không thuộc quyền của Trần phú ông. Trong căn phòng kế nhà bếp -- đúng hơn là trong góc bếp, vì chiếc giường được ngăn khỏi nhà bếp bằng một vài tấm ván mỏng -- A Múi run rẩy và nín thở suốt ngày trong một nỗi kinh sợ khó hiểu. Một vài cái thớt và những giỏ tre trống rỗng dựa vào tường nhà bếp.

Nhà bếp lúc này đang rất ồn ào. Có bốn chiếc bàn vuông bằng gỗ, có ghế kê hai bên, và những chiếc ghế này cùng với những người ngồi trên ghế đã làm chật cứng căn phòng nhỏ. Tất cả người ta có thể đếm được hơn ba mươi người, không những chỉ có dân làng Ðào mà thôi, mà còn có khách từ các làng Dự và Hồng Tường bên cạnh nữa. Họ ngồi ăn nhậu một cách thỏa thuê. Phần lớn khách mặc quần áo vải xanh hoặc trắng, và đi chân đất. Tuy nhiên có ba người mặc áo choàng dài là Trần phú ông, Ngô thương gia, một người biết đọc biết viết, và vị Lão Trượng Tóc Bạc được kính trọng vì tuổi tác. Rất ít khi những nhân vật mặc áo dài này đến thăm một nơi bần hàn như thế, và hiển nhiên họ biết rằng sự hiện diện của họ đem lại sự trang trọng cho bữa tiệc.

Ðồ ăn thì khá sơ sài, chỉ có bốn chiếc tô lớn đựng thịt, cá, củ cải và canh trên mỗi bàn. Nhưng bốn tô này được múc thêm luôn luôn, và mỗi lần múc thêm thì lập tức lại vơi đi ngay. Ngoài ra một lát nữa, các người đàn bà trong làng cũng được mời ăn nữa. Mọi người ăn đến phình bụng, tự động lấy thịt và rót rượu mà không cần phải giữ mẽ; sự hiện diện của họ trong bữa tiệc cũng chẳng có thiện ý gì, mà chính là một biện pháp trừng phạt bà mẹ của một đứa con gái không biết xấu hổ. Họ không quan tâm đến gánh nặng tài chính cho bà góa phụ họ Vương! Ðó là cách bảo vệ phép công.

Sự thực là phải cầm nốt nửa căn nhà còn lại thì người đàn bà khốn khổ ấy mới có đủ tiền để đãi bữa tiệc kỳ lạ này. Một người tình cảm có thể nhận xét rằng những đồ ăn mà khách gắp bằng những đôi đũa kia quả thực là máu và thịt của góa phụ Vương, vì bữa tiệc này là một sự khánh tận cho bà. Tuy nhiên bằng sự hy sinh này bà mới có thể cứu được mạng sống cho con gái. Không ai có thể phủ nhận được con gái bà phạm tội đó. Mặc dù một tội như thế đòi hỏi ít nhất hai người mới có thể phạm được, nhưng luật lệ mạnh mẽ bất thành văn của Trung hoa chỉ bắt một mình con gái bà chịu trách nhiệm, và cho phép bất cứ người dân làng nào cũng có quyền đánh, mắng chửi, hành hạ hoặc giết nàng nếu người đó cho rằng làm thế là thích đáng. Vậy thì liệu mạng sống của đứa con có thể được cứu thoát bằng bữa tiệc tốn kém đãi những dân làng bị xúc phạm, và nhất là xin được lòng thương của Trần phú ông, Ngô thương gia và vị Lão Trượng Tóc Bạc không? Mặc dù cuối cùng chính bà có thể kiệt quệ đến chết, nhưng bà góa phụ cũng nhất quyết thực hiện cho được bữa tiệc này.

Hai ngày hôm trước, vào lúc buổi chiều, bà đã phải sai đứa con trai tới nhà Trần phú ông. Ðứa con trai đã phải cúi lạy, van xin lòng thương xót và xin vay một số tiền ba chục ngàn, và dùng phần còn lại căn nhà của góa phụ Vương làm bảo đảm. Rồi với số tiền trong tay, đứa con trai theo lệnh của mẹ, chạy ra chợ mua ba chục cân thịt, hơn hai chục cân cá, một giỏ củ cải và một ít đồ gia dụng khác cho bữa tiệc. Từ sáng sớm ngày hôm trước, góa phụ Vương rất bận rộn lau rửa và sửa soạn món ăn, nấu rượu, và làm những việc vặt khác đến nỗi bà không có một phút nghỉ ngợi.

Khi khách tới, bà còn bận hơn nữa. Một mình bà, bà làm việc không nghỉ, hầu hạ khách, lúc nào cũng lo đổ đầy thức ăn vào những cái tô, hâm rượu nóng. Rượu đó cũng giống như mạch máu trong người bà bị hút cạn, nhưng lúc bà nào cũng cố giữ một nụ cười, và làm như có vẻ vô cùng vui thích với bổn phận của mình làm.

Một gã thô lỗ kêu lên, "Hày anh Hạnh Căn, đừng ngần ngại! Ðây không phải là một dịp hội hè, nhưng là một bữa ăn không tốn tiền. Coi kìa, anh không cần phải trả lại gì đâu, vậy thì ăn đi chứ! Ăn cho no đến cổ đi.”

Người tên là Hạnh Căn trả lời, "Ông bạn nói phải lắm. Tại sao lại chậm chạp nhỉ? Hãy ăn đi vì cơ hội ăn như thế này cũng hiếm lắm... Ðúng ra cô gái A Múi, tuy không biết xấu hổ, nhưng trông khá đẹp. Bao nhiêu con gái quanh đây có thể thể sánh được với con bé đó? Thực ra...”

Gã thứ ba la lên, "Càng có nhiều con gái như A Múi thì càng có nhiều tiệc nhậu. Riêng tôi, tôi hy vọng chúng ta sẽ có dịp nữa --".

"Ái chà, Lão Phá ơi! Lúc nào cũng khoe khoang. Ông bạn là một tên quỷ lúc nào cũng thèm khát đàn bà! Nhưng đừng quên trong vụ này: đứa con gái ngay dưới mũi ông bạn lại đi chọn một thằng cha ở làng bên cạnh, chứ không phải ông bạn!"

"Lão Phá, hà hà!"

"Hà! Lão Phá dở quá!"

Góa phụ Vương có vẻ như không hiểu những lời phẩm bình của khách, và chỉ cúi xuống cho tròn nhiệm vụ hầu hạ, và luôn giữ một nụ cười trên mặt. Bà không dám cau mặt lấy một lần. Nhưng A Múi nghe thấy hết và run sợ, và bò lết thật xa tới chân tường. Nàng không biết cảm giác nàng đang trải qua là sự nhục nhã hay kinh hoàng, hoặc phẫn nộ, hoặc chỉ là một nỗi buồn nặng nề, nhưng có một cái gì giống như một tảng đá dường như đè bẹp nàng xuống, và tim nàng nóng cháy như bị một con dao bằng sắt nung đỏ đâm vào. Mấy hôm trước nàng đã can đảm phó mặc thân mình cho bất cứ cái gì mà số phận đem đến, nhưng bây giờ nàng chỉ còn muốn bò lê.

Cuối cùng vị Lão Trượng Tóc Bạc vào đề. Lão bắt đầu nói một cách từ tốn. "Nói cho ngay thì có lẽ đây không phải là một vấn đề quá trầm trọng. Lẽ tự nhiên là con gái đến tuổi đều muốn lấy chồng, phải vậy không ạ? Nhưng đi ngủ với... một gã đàn ông... một cách lén lút, như quý vị biết đó, mà không ai hay biết gì cả... mà không có lễ nghi thông thường... ai có thể tha thứ được việc này?"

"Ðúng vậy!" Ngô thương gia phụ họa. "Này góa phụ Vương, đây là một việc chỉ có thể xảy ra cho một người mẹ như là một sự trừng phạt cho chính tội lỗi của người mẹ trong quá khứ. Hãy xét một đứa con như thế không những sỉ nhục cho chính tên tuổi gia đình nhà bà, mà còn sỉ nhục tất cả làng Ðào này nữa. Bà biết rõ rằng theo luật lệ lâu đời thì tội này phải trừng phạt không thể nhẹ hơn cái chết. Bây giờ hãy nhớ lại trường hợp đứa con gái nhà họ Châu -- xảy ra cách đây ba hoặc bốn năm tại làng Thạch Môn -- đã bị đánh đến chết vì cùng một tội đó. Bà có nhớ rằng đứa con gái ấy đem chôn mà không có quan tài không? Không ai gọi đó là sự tàn ác, mà chỉ là công lý thôi, vì đứa con gái đã vi phạm luật lệ về đức hạnh. Hơn nữa, điều tệ nhất là ngay cả sau khi đã chết, đứa con gái ấy vẫn còn tiếp tục bêu nhục danh thơm của cả cộng đồng. Chấm dứt đời sống không chấm dứt được tội phạm của chúng... Không, quả thực như vậy, và mọi người biết rằng cái chết không chuộc lại được tội lỗi.”

"Ðiều ông vừa nói quả thực đúng không cãi được. Cái chết không thể che xóa được tội phạm. Nhưng về mặt khác, đó không phải hoàn toàn lỗi ở đứa con gái... Người mẹ cũng đáng trách nữa: gia đạo bất nghiêm, kỷ luật dễ dãi. Trong trường hợp này có thể là chính người mẹ không được đạo hạnh trong kiếp trước... Góa phụ Vương, để tôi khuyên bà phải cẩn thận. Trong kiếp này bà phải nghiêm khắc hơn nữa."

Lão Trượng Tóc Bạc là người vừa ban những lời vàng ngọc này, mà lạ lùng thay không làm góa phụ Vương tức giận, trái lại còn khuyến khích bà lên tiếng. Bà khép nép tiến lên, hai tay bối rối kéo vạt áo rách. Bà nói, bằng một giọng nhẹ nhàng và mỉm cười một cách đau khổ. "Vâng... Lão Trượng đáng kính... điều đó đúng lắm. Nếu con bé làm điều lầm lỗi thì thực là tội của tôi. Tôi không biết được những tội không tha thứ được mà tôi mắc phải trong kiếp trước, nhưng nhất định là đúng như lời Lão Trượng nói. Và cái tội lỗi ghê gớm này của con gái tôi, Lão Trượng cũng đúng lắm, cái chết chỉ là sự trừng phạt xứng đáng mà thôi. Tuy vậy..." bà bật lên khóc. "Nhưng tôi không thể nói, tôi không còn mặt mũi nào để nói... tôi chỉ cầu xin sự thương xót! ít nhất xin tha mạng sống cho nó!"

Ðây quả thực là một lời yêu cầu táo bạo, một sự đòi hỏi quá đáng, và nếu lúc đó người làng không đang ăn uống đồ ăn của bà thì bà không tránh khỏi sự chế nhạo của họ. Họ chủ trương phải thi hành công lý và đạo đức thật sát chữ nghĩa, và thường thì không chấp nhận một sự nửa vời. Tuy vậy mọi người đều hiểu rằng họ đã tới, đã ăn, đã được thỏa thích và một số người tự động đến ăn mà không được mời, nên họ cũng không còn lòng dạ sắt đá nữa. Nhưng quyết định của họ còn tùy thuộc vào ý kiến của Trần phú ông, Ngô thương gia và Lão Trượng Tóc Bạc. Mọi người im lặng cho đến lúc họ Trần tuyên án.

"Tôi đồng ý ông Ngô đã nói một cách rất thông thái, và rất đúng vấn đề. Chết không che xóa được tội lỗi. Ðúng thế! Vậy thì đối với tôi thì giết đứa con gái bây giờ cũng chẳng có lợi gì. Con bé đã nhận tội, và góa phụ Vương cũng đã cầu xin lòng thương xót, và đã xin chúng ta nể mặt người chồng quá cố của bà ta. Bà ta muốn tha mạng sống cho đứa con gái, và nếu suy xét mọi khía cạnh thì có thể được lắm. Nhưng đồng thời chúng ta không thể cho phép một người đàn bà vô luân lý tiếp tục bôi nhọ danh thơm của làng. Nó phải đi khỏi làng ngay!"

Lão Trượng Tóc Bạc tán đồng quan điểm này. "Việc đã làm rồi không lấy lại được nữa. Mặc dầu đứa con gái đó hoàn toàn không có danh dự, nhưng giết nó đi thực là vô ích. Tốt hơn như ông vừa nói là đuổi nó đi khỏi làng -- phải tống nó đi ngay lập tức.”

Hai người này đã tuyên bố phán quyết của họ, những khách còn lại tự coi là bồi thẩm đoàn, cũng lên tiếng buộc tội. Quyết định được toàn thể đồng ý. Bộ mặt tái nhợt và mệt mỏi của góa phụ Vương nở một nụ cười thành thực. Bà cúi vái lạy thật thấp ba người đàn ông thông thái, và khúm núm cám ơn các nhân viên của một bồi thẩm đoàn tự chỉ định. Trong bóng tối, A Múi đang ẩn nấp đã nghe thấy hết, và lạ lùng nàng không cảm thấy sung sướng trước sự khoan hồng này. Nàng hiểu rằng mạng sống của nàng đã được hồi phục, nhưng trong lúc viễn ảnh của cái chết làm nàng kinh hoàng thì dầu sao nàng cũng còn quá trẻ để không quá sợ, trong khi đó bị đuổi khỏi làng, xa lìa bà mẹ và không bao giờ được gặp lại, từ giã đứa em trai để lao mình vào một tương lai xa lạ và vô định -- thì đó là một điều nàng biết còn tệ hơn cả cái chết. Sự đau khổ làm nàng run rẩy và tưởng như làm vỡ, xé nát thân thể nàng đến nỗi nàng dường như không còn là một thân thể toàn vẹn, mà chỉ còn là một đống vật gì đang run sợ một cách kỳ lạ vì đời sống.

° ° °

Chuyện ấy xảy ra hai tháng trước, lúc đầu tháng tư, vào một ngày có đầy sự dịu dàng vô tả, một sự uể oải ngoài sức chịu đựng và một nỗi lâng lâng làm người ta lờ đờ mơ mộng, ngây ngất như là uống một thứ rượu kỳ diệu.

A Múi đang trên đường về nhà vào một buổi chiều từ làng Dự bên cạnh. Nàng nghĩ nàng chưa bao giờ biết một ngày đẹp rực rỡ như thế. Trong cơ thể nàng có một hương ấm mới, một khí lực lạ lùng trong nàng như thể nàng vừa bắt đầu biết sống. Cánh đồng hai bên đường đã đổi từ màu vàng úa héo sang một màu xanh mới đầy nhựa sống, cây cối bừng sống dậy và trên cành cây đầy nụ mới, chim chóc đậu đầy và hót líu lo vui vẻ. Tất cả thế giới mà nàng có thể trông thấy được đều trẻ trung, tươi mát, nở hoa, thức dậy và mong chờ. Mong chờ gì? Nàng không biết, nhưng nàng bỗng thấy mình bước đi chậm lại. Mặt nàng nóng bừng từ một ngọn lửa bên trong, và nàng bỗng nhiên biết đến cơ thể của mình, rung động và ấm áp căng đầy dưới quần áo.

"A Múi!" một tiếng gọi vang lên từ đâu đó.

Ngạc nhiên và hơi sợ hãi, nàng dừng lại, nhìn quanh, ngó qua cánh đồng tới những bụi thông và cả con đường đèo trên núi, nhưng không thấy ai. Trên đầu nàng một đôi chim ó bay lượn vòng tròn. Nàng đỏ mặt, xoa bộ mặt nóng bừng và bước đi.

"A Múi!" có người lại gọi nữa, lần này gần hơn. Nàng đứng lại, phân vân hơn, nhưng vẫn không trông thấy ai và lại bắt đầu bước đi thì nàng lại nghe tiếng gọi một lần nữa, lần này thật là gần: "A Múi, tôi đây mà!”

Quay vội lại, nàng trông thấy một cái đầu nhô ra từ một bụi cây. Rồi từ từ một thanh niên mặc áo choàng dài bước ra, kể cả chiếc nón có nút đỏ đẹp đẽ. Gã con trai chừng hai mươi tuổi, trông không tệ lắm, và khuôn mặt hớn hở tươi vui. A Múi nhận ra thanh niên đó ngay. Ðó là con trai nhà họ Lý, có cửa tiệm trong làng bên cạnh. Nàng biết tên gã là A Tiến.

A Múi nói, "Ái chà! Là anh hả? Anh làm tôi sợ gần chết. Anh đi đâu về vậy?" Tuy nhiên nàng không có vẻ bực mình khi gã con trai xuất hiện.

"Tôi ư?" gã hỏi. "Tôi ư? Tôi vừa đi tỉnh về và tình cờ trông thấy cô từ đằng xa, và nấp ở đây định chọc cô."

"Anh thực là một người trơ trẽn quái quỷ!" Nàng la to một cách vui vẻ, giơ tay lên như muốn đập gã. "Làm người ta sợ muốn chết.”

"Tôi thành thực xin lỗi, A Múi. Sự thực là tôi có một điều quan trọng muốn nói với cô."

"Cái gì vậy?"

Nhưng gã con trai bỗng nhiên yếu đuối hoặc e thẹn. Gã nói thì thầm "Tôi...tôi...tôi--", rồi nắm lấy tay nàng.

"Cái gì thế này?" A Múi vội giật người lại, nhưng hai chân nàng từ chối không chịu nhúc nhích. Thân thể nàng run rẩy, như bị một khích động, và nàng lại cảm thấy da thịt nàng rạo rực bên dưới quần áo. Tất cả sức mạnh của nàng dường như mất hết. Gã con trai quàng tay ôm lấy nàng, kéo nàng sát vào hắn, và rồi dẫn nàng vào trong rừng. Nàng không thể tập trung được một sự kháng cự, trí óc nàng dường như không làm việc như thường lệ, nàng hầu như không biết hai người đang di chuyển; và nàng không nói lên một lời. Nàng chỉ biết rằng bên trong, nàng cảm thấy bừng bừng và hân hoan lạ lùng.

Hai người ngồi xuống bên dưới một cành cây rậm lá, đầu nàng tựa vào vai gã con trai. Mắt nàng nhắm lại và nàng thở hổn hển. Nàng cảm thấy bàn tay của gã con trai úp nhẹ lên vú nàng, trên trái tim đang đập mạnh của nàng. Môi hắn đụng vào môi nàng, và bỗng nhiên nàng cảm thấy một sự rạo rực của thân thể mà nàng chưa bao giờ được biết.

"Quạ!”

Một con chim ác là bay trên đầu làm nàng giật mình, và trong một giây, đánh thức nàng biết rằng thế giới vẫn còn tồn tại. Nàng rùng mình.

"A Tiến! Không, không! Thôi đừng! Má sẽ đánh tôi chết!"

"Ðừng! Cô đừng lo. Hãy tin tôi. Mọi việc rồi sẽ tuyệt diệu, như thế này mãi

Giọng nói của gã con trai cũng run run, và một sự rung động kỳ lạ, một sự kêu gọi mà nàng chưa bao giờ nghe thấy, và sự mời gọi ấy không thể từ chối được, đã hoàn toàn chiếm đoạt nàng. Hắn mân mê cánh tay nàng, mặt nàng và cổ nàng. Nàng không còn chống lại nữa.

° ° °

"Con làm sao thế, A Múi?" Góa phụ Vương hỏi con gái khi A Múi, vẫn còn rất xúc động, trở về nhà vào lúc chiều tối. "Con sốt hả?" Bà sờ trán nàng phủ lòa xòa vài sợi tóc. "Con có bị sốt không?"

"Không sao cả. Con... con chỉ cảm thấy không được khỏe thôi," A Múi nói thì thầm, một nửa nói với mình. Nàng vào giường và nằm xuống, và trong một lúc lâu nàng nằm yên không cử động. Nàng biết rất rõ sự liều lĩnh, sự nguy hiểm, số phận đang chờ đón trước mặt, nhưng nàng cũng biết rằng nàng sẽ vẫn gặp A Tiến, bất cứ khi nào hắn đòi hỏi, phải, dù là ngay ngày mai.

Nàng chờ đợi một việc khủng khiếp xảy ra; nàng sửa soạn tinh thần đón nhận sự khủng khiếp ấy. Về sau, sau mỗi lần gặp gỡ hắn, nàng chờ đợi tội lỗi của nàng bị phơi bày và mỗi lần nàng ngạc nhiên không thấy ai đến tố cáo. Dẫu sao nàng sẵn sàng nộp mình khi bại lộ, nhưng cảm thấy an tâm khi nghĩ rằng người tình của nàng sẽ đứng ra bảo vệ nàng, chấp nhận sự trừng phạt. Nàng tưởng tượng chính nàng trong giờ phút tủi nhục đó, sẽ hãnh diện đứng bên cạnh người tình, chia xẻ với người tình bất cứ điều gì số phận bắt hắn phải chịu. Và điều nàng luôn lo sợ cuối cùng đã xảy ra, nhưng hậu quả không giống những gì nàng đã lãng mạn tưởng tượng. Chuyện xảy ra đúng ba ngày trước khi góa phụ Vương đãi dân làng một bữa ăn linh đình như thế.

° ° °

Sau ngọn núi Hồng Tử Sơn là một ngọn đồi nhỏ mà người ta quên mất tên rồi. Lưng chừng đồi, hầu như chìm khuất sau lá cây là một ngôi đền thờ vị sơn thần, nhưng bây giờ ít ai tới đó nữa, và cũng ít người đi ngang qua ngọn đồi, trừ vài người thỉnh thoảng muốn đi tắt sang làng Thạch Môn. Những khu rừng chung quanh là của một vị sứ quân giầu có; ít người dám liều lĩnh đi ngang qua những lối đi um tùm ấy. Chỗ ấy bao trùm một bầu không khí im lặng ma quái, nhưng lại là nơi hò hẹn rất tốt cho những người tình trẻ.

Ngày hôm ấy Lão Ðức mặt rỗ, một người thợ đốn củi, bò vào rừng để ăn trộm củi. Lão đã kiếm được một mớ và đang định ra về vào lúc mà mặt trời hoàng hôn hắt những tia nắng đỏ rực vào bức tường phía sau của ngôi đền thờ sơn thần. Quang cảnh đó mời gọi lão, và lão bỏ bó củi xuống và ngồi xuống bậc thềm, thở dài, đốt tẩu thuốc hút và lơ đãng ngắm trời đất.

Nhưng tiếng động gì thế này? Nhét cây tẩu vào thắt lưng, lão cầm chiếc rìu lên, và đứng sẵn sàng để chống lại bất cứ một con dã thú nào xông ra. Lão chờ đợi vài phút, tinh thần căng thẳng và cũng hồi hộp. Lão đã định bỏ chạy, rồi lão nghĩ lại và nhớ rằng tấn công trước là cách hay nhất để phòng vệ. Nhặt một hòn đá to bằng trái trứng ngỗng, lão ném thật mạnh vào chỗ rậm rạp nhất của khu rừng.

Lão bỗng ngạc nhiên khi thấy không phải một con thú xông ra, mà là một thanh niên. Gã thanh niên không đứng lại, hoặc nhìn về phía Lão Ðức, trái lại gã chạy biến mất như ma quỷ. Tuy nhiên Lão Ðức cũng kịp nhận ra gã là A Tiến. Hơi ngạc nhiên, lão bước vào chỗ bụi rậm nơi gã thanh niên xuất hiện.

Thế là lão bắt gặp A Múi, vẫn còn bơ phờ, quần áo xốc xếch, tóc vương đầy lá cây, và trông vẫn còn vẻ ngơ ngác bàng hoàng. Quang cảnh đó khiến Lão Ðức nổi nóng, một cơn giận ghê gớm đã xua đuổi cơn hoảng sợ của lão. Lão mở to mắt nhìn, rồi cúi xuống và đánh nàng không nương tay.

"Hà! A Múi! Con quỷ! Mày làm việc đẹp lắm!" Nàng không nói gì, chỉ đưa cặp mắt van nài và cầu xin lòng thương xót. "Thật là con người không biết xấu hổ và ô nhục! Lén lút đến đây nằm với nó!" Lão tàn nhẫn táng thêm vào mặt nàng.

Sau đó, cảnh này, và những sự đánh đập tiếp theo của Lão Ðức đang tức giận chỉ còn lại lờ mờ trong tâm trí A Múi. Nàng không thể nhớ được bằng cách nào, dưới sự lôi dẫn của lão, nàng trở về nhà trong tủi nhục, và cũng không biết tại sao tin tức về người tình của nàng lan khắp làng trong vài phút. Nàng đã nhìn thấy tất cả những cặp mắt đầy giận dữ: những cặp mắt liếc nhìn lạnh lùng của lòng thù ghét. Ngay cả mẹ nàng cũng nhìn nàng một cách giận dữ và chua chát, tuy thế thật sâu bên dưới cặp mắt đó là một cái nhìn của một nỗi buồn đau đớn làm nàng khổ tâm. Nhưng những cây gậy quật xuống, những trận đòn đến như mưa, những lời nguyền rủa, tất cả không làm nàng đau đớn và cũng không nhục nhã và cũng không hối tiếc một chút nào.

Nàng đã chờ đợi những sự đó, và bây giờ đã đến. Ðó không phải là một sự ngẫu nhiên, nhưng là điều chắc chắn xảy tới của số kiếp, và nàng đã sửa soạn chờ đợi những gì đã xảy ra. Chỉ có một điều xảy ra làm nàng kinh hoàng và chán nản, là người tình của nàng không phải chịu một hậu quả nào, và không tỏ ra một chút quan tâm đến nàng nữa.

° ° °

Ba ngày trôi qua như một biến cố trong giấc mơ, và bây giờ phán quyết của các nhà thông thái đã được công bố. Không phải chết nữa. Ðúng ra nàng cũng cảm thấy đôi chút dễ chịu trước quyết định này; tuy thế nàng không vui sướng chút nào. Nàng cảm thấy thân thể già đi, nặng nề và vô cùng mệt mỏi, và tinh thần nàng hoàn toàn tan nát -- tan nát không phải bất cứ điều gì đã nói về nàng, đã xảy đến với nàng, cũng không phải nỗi buồn chua chát trong đôi mắt của bà mẹ. Ðó chính là sự kiện một mình nàng phải chịu tất cả trách nhiệm, và tư cách hèn nhát của gã con trai, người tình của nàng.

Ngay trước khi các khách đàn ông uống cạn chút rượu cuối cùng thì khách đàn bà tới ăn phần của họ, và trong lúc ấy A Múi vẫn tiếp tục chúi sát vào chân bức tường, lục đục trong chỗ ẩn núp, đói và run rẩy, không phải vì trời lạnh, không phải vì nàng không còn cảm thấy sợ chết, nhưng vì một cơn bệnh không tên đang chiếm trọn nội tâm nàng. Các người đàn bà ăn uống mạnh bạo không kém gì khách đàn ông. Khi người khách cuối cùng ăn xong thì trời đã khuya, và từng người một ra về. Giống khách đàn ông, trong lúc họ ăn uống từng đống đồ ăn trước mặt một cách rất thèm thuồng, họ cũng đưa ra những lời phẩm bình gay gắt và chế nhạo, với ý định đâm thêm cho bà mẹ và người con gái một cách tàn nhẫn.

Không khí bữa tiệc bỗng căng thẳng khi bà Lý, mẹ của gã A Tiến, bất ngờ xuất hiện trước bữa tiệc. Bà ta tới, không phải là để xin lỗi về phần con trai của bà ta, mà trái lại, đến để nguyền rủa góa phụ Vương đã để cho con gái dụ dỗ con trai của bà ta phạm tội tà dâm. Bà ta bắt đầu bài chửi ngay trước khi bước vào nhà. Khi trông thấy thân hình mập phì của bà ta đi núng na núng nính từ đằng xa, người góa phụ đã vội chạy lại chào đón bằng một trái tim đã chìm xuống. Bà Lý lạch bạch đi qua cây cầu uốn cong trên dòng suối, và đi thẳng tới cửa nhà họ Vương. Khi trông thấy người mẹ đau khổ, mụ ta thụt lui lại vài bước, chỉ tay vào mặt bà Vương và lớn tiếng mắng chửi, "Con đàn bà khốn nạn! Con nào mẹ đó! Vậy mà mụ còn mặt mũi nào ra đây gặp ta? Thực không? Con trai ta trong sạch, không tà dâm, đàng hoàng tử tế; nó đã quỳ gối trước bàn thờ Khổng Tử; nó đã thông hiểu những lời dạy dỗ của vị đại thánh. Thế mà mụ, người mẹ không biết xấu hổ, và đứa con gái vô luân lý đã định quyến rũ nó và làm hại đời nó! Ta quyết định cùng chết với mụ ngay bây giờ.”

Và nói thế xong, mụ quả thực định xông về phía góa phụ Vương, và có vẻ quyết định ăn thua đủ với người đàn bà khốn khổ. Các khách đàn bà khác vây quanh hai người, làm thành một vòng tròn nhỏ, và an ủi vỗ về cơn giận của bà Lý bị xúc phạm. Thực ra, mụ đàn bà mập quên đi ý định đầu tiên, nên mụ để cho các thực khách đàn bà dẫn mụ vào nhà. Mụ cũng tham dự bữa tiệc một cách thực tình, và thỉnh thoảng vẫn lải nhải, "Con bé đã quyến rũ con trai tôi... Từ nay trở đi con trai tôi sẽ không thể ngẩng mặt lên được.”

Khi người khách cuối cùng đã về rồi, bà góa phụ già chậm chạp bước vào trong chỗ tối tăm, cầm theo cây đèn dầu. Bà gọi A Múi ra để ăn. A Múi từ từ chui ra, nhưng cả một ngày ẩn nấp, nằm thu mình vào một chỗ chật chội, đã làm nàng mệt mỏi đến nỗi bây giờ nàng không còn sức đứng thẳng được. Ngay trước đó, nàng tưởng nàng đói đến chết, nhưng bây giờ nàng không thể nuốt được một miếng nhỏ.

Nửa đêm. Góa phụ Vương vẫn chưa đi ngủ. Bà đi lại trong căn phòng nhỏ, nhặt những món đồ chỗ này chỗ kia, bận rộn sắp xếp vào hành lý mà A Múi sẽ đem theo, khi nàng ra đi vào sáng sớm ngày hôm sau. Cuối cùng bà buộc chặt túi hành lý, rồi lại mở ra lần nữa, bỏ thêm hai đôi vớ nữa. Bà đứng im lặng một lát; rồi từ một chiếc tủ cũ đã gẫy, bà lấy ra một chiếc váy vải, và cái váy dường như hoàn tất số quần áo của người ra đi.

Ðêm mùa xuân thực là ngắn, và một lát sau những con gà trống bắt đầu gáy. Người góa phụ đánh thức con trai và con gái dậy, thắp ngọn đèn lồng, cho hai đứa con ăn sáng, và rồi đi theo A Múi tới chiếc xe cút kít ngay ngoài cửa.

"Con ơi, con hiểu không, không phải là mẹ muốn bỏ con -- con đã tự làm hỏng đời con --".

Nhưng chiếc bóng của một người lưng đã còng bỗng xúc động tràn đầy nước mắt. Bà dường như ôm lấy không khí, và tiếp tục nói, cố gắng mỉm cười dịu hiền, "A Múi, con cần phải thận trọng. Từ nay trở đi con phải đứng một mình, và mẹ sẽ không còn phải lo lắng nữa. Về phần mẹ, con nên nghĩ rằng mẹ đã chết, không còn trên cõi đời này nữa. Nếu mẹ con ta không còn gặp nhau tại đây nữa, thì có lẽ là sau khi chết... dẫu sao, cũng nên hy vọng.”

Bà ngồi bên cạnh A Múi trên chiếc xe cút kít do đứa con trai đẩy, cho tới khi họ đi đến một cây sồi cổ thụ, ngay tại đường lộ lớn, khoảng nửa dậm từ nhà bà. Bà bước xuống tại đó, từ giã con gái, và đứng nhìn theo chiếc đèn lồng xa dần, giống như tia sáng cuối cùng của đời sống trong cõi chết mênh mông, tia sáng lờ mờ của chiếc đèn chìm vào một vùng tối đen thăm thẳm.