tranh nguyễn sơn
Phần đông, những người đi tù cải tạo về thường là rách te tua. Chỉ có một số nhỏ có dây mơ rể má với "cách mạng", hay có nhà ở thành Sài, còn của ăn của để, thì mới khá hơn một chút, không te tua trôi dạt như những người quê quán ở các tỉnh, huyện xa, miền trung hay miền nam. Đám người này, họ được thả ra, về quê thì sợ tư thù tư oán cá nhân, nên bỏ quê mà đi vào thành Sài để mưu sinh, để thoát khỏi cảnh kìm kẹp một cổ hai ba tròng phủ lên đầu.
Tuổi 17 của tôi qua lâu rồi. Thuở tôi 17, mọi thứ thật đáng yêu, chuyện tình thôi âm thầm không hứa hẹn trong cái nghéo tay tráo trở ở tuổi 13, vác trên vai chiếc cung lửa, tôi săn mọi cô gái mình ưng ý, đường tên ngọt sớt, giương cung là trúng tử huyệt, có lúc tôi nhắm trượt, phải đặt bẫy, náu mình, bắn hụt, mất cả giỏ tên, bỏ cuộc rồi tiếp tục, cứ thế, tôi mải mê trong cánh rừng say, trái tim tử thương đã bao lần vẫn run rẩy vì tình. Ông không nói cụ thể về tuổi đôi mươi của mình, mỗi lần hứng chí kể về quá khứ, ông chỉ nói đại khái thời kỳ đất nước còn bom đạn, lòng người loạn ly, đói, bệnh và chết. “Ơi tuổi trẻ bầm tím…trai tráng hoặc ra trận hoặc trốn chui trốn nhủi như loài gián đất. Cơm trắng chưa biết ngon vải trắng đã quấn đầu, rượu… uống nửa…tưới mộ…” Có lần, ông sụt sùi, hớp vội ngụm trà, bị sặc, châm thuốc hút, nghe thấy tiếng ông nhổ phì, tôi nhìn ra, té ra ông ngậm ngược thuốc, đốt đầu lọc. “Ẩu quá đi mất!” – Ông nói và cười, tôi cười, lấy điếu thuốc mới cho ông.
NHÀ QUÊ
1.
Tôi về gặp lại… “Ngày xưa…”
Đồng quê cuối vụ, ruộng dưa đầu mùa
Nắng qua kẽ lá chen đua
Chao nghiêng cả tiếng chuông chùa ngân nga
Làng Quê sau lũy tre ngà
Quê nhà tôi vẫn rất là… “Nhà Quê…”
Vườn cây xanh lá sum suê
Chào mào, sáo sậu bay về thân thương
Chợ Quê nhóm họp bên đường
Người Quê rao tiếng bình thường… “Xứ Quê…”
Gió lùa: “Kẽo kẹt…” cành tre
Ve sầu ngân tiếng não nề buồn thiu
Dòng sông nước chảy liu riu
Hoa Mù u… đợi hắt hiu bướm vàng
Cây đa ngã bóng đình làng
Một đàn trẻ nhỏ xếp hàng… “Kéo co…”
Vụ mùa nhiều nỗi âu lo
Đồng xanh chưa chín, cánh cò về đâu?
Ruộng đồng Cha, Mẹ dãi dầu
Quần đen bạc phếch, phèn nâu đậm màu…
2.
Lầu Hoàng Hạc… bóng chìm sâu
Cỏ Khâu hoang lạnh… trên đầu trăng rơi
Bây giờ, lữ khách phương trời
Đất Quê vọng tiếng gọi mời đơn sơ
Một mình ôm một mối mơ
Bài thơ viết vội, câu thơ vui buồn
Đêm nay chớp biển, mưa nguồn
Quanh tôi đầy những nỗi buồn không tên
Phận bèo trôi nổi lênh đênh
Phận người trôi nổi thác ghềnh phong ba
Bây giờ… Ta ở với Ta
Xanh xao giữa chốn “Cõi Ma - Cõi người…”
Con xa vẫn nhớ nụ cười
Mẹ già hái lá trầu tươi bờ rào
Mẹ ru Lục bát Ca dao
Nghĩa nhân, nhân nghĩa… thấm vào lòng con
Dù cho sông cạn, đá mòn
Mẹ không còn nữa, vẫn còn… “Quê xa …”
Tôi đi về phía tuổi già
Vẫn không đi hết lời ca “Mẹ hiền…”
Nha Trang, tháng 01. 2024
LÊ KIM THƯỢNG
(Tác giả gởi)
Thuở trung học, tôi rất yêu môn toán. Những con số cộc lốc khô khan nhưng rõ ràng 1 với 1 là 2 đi vào đầu tôi êm ái nhẹ nhàng hơn những bài văn thơ trữ tình, ướt át. Tôi rất dốt, thường đội sổ môn Việt văn. Giữa khi một đề bài Thầy, Cô đưa ra: “Hãy tả tâm trạng cảm giác của em khi một ngày dự định đi chơi mà bị mưa không đi được„ Bạn tôi, đứa “sơ mi„ (nhất điểm) luận văn khi phát bài luôn được đọc cho cả lớp nghe, viết: “Thế là hôm nay em phải ở lại nhà vì một trận mưa như trút nước. Mưa càng lúc càng nặng hạt, dai dẳng suốt từ chiều hôm qua. Bầu trời vẫn còn u ám, xám xịt, không có dấu hiệu của một trận mưa sắp dứt, một ngày quang đãng. Em buồn nằm nhà, cuộn mình trong chăn nghe bên ngoài mưa rơi tí tách, gõ nhịp trên máng xối„
Xuân muộn
Rồi thời gian, trôi son, lợt phấn
Em sẽ về, chấp chới, ngày xưa
Bao nhiêu năm, tình, đời lận đận
Thì sá gì đâu, chuyện nắng, mưa
*
Bến sông xưa, sóng đọng trên đầu
Cơn gió giũ, thời gian, tóc rối
Thềm cũ, mưa rơi, bong bóng nổi
Về đâu? Kỷ niệm biết tìm đâu
*
Và em ơi, ngày mai sẽ tới
Xuân muộn, mà sao vẫn đắm say
Bờ cỏ biếc, khép mình như đợi
Nắng quái, chiều hôm, đổ bóng đầy
*
Ta vẫn tin, tin suốt cuộc đời
Đất nước và tình yêu, trẻ mãi
Dẫu dĩ vãng, không còn trở lại
Thì vẫn yêu, yêu mãi, em ơi
Bến Taor trong lời em dặn
Tặng anh Mang Ngọc Văn
Em ngồi đếm, nắng reo trên đường vắng
Lá mùa thu còn bịn rịn trên cành
Im ắng quá, trong không gian tĩnh lặng
Treo bên đường, một sợi nhớ mong manh ...
*
Bóng thác Thah Pô (1) mờ xa gôn đá
Tiếng Saraken (2) quấn quýt trong chiều
Em trao nỗi nhớ, cho người xa lạ
Ngày Hội xuống đồng, không ai hát Alâu (3)
*
Nên tiếng Mã la lạc kèn Ahoát (4)
Cho điệu Sangơi (5) ngắt lịm giữa chừng
Ơ ... kèn Radih (6) như vang lên đồng loạt
Điệu Xúri (7) sao thương nhớ người dưng ?
*
Xanh mướt Taor (8) , chim rừng say hót
Em như Hareh (9), giăng rợp đỉnh Samai (10)
Bằng những lời thương, chờ nhau ... bén ngọt
Quên tháng, quên ngày bên ché Tapai (11)
*
Người em hẹn và những lời em dặn
Sẽ thơm nồng qua suốt tháng Wup Wơr (12)
Má ửng hồng, em tung tăng trong nắng
Rạng ngời say hội Băng akok naja (13)...
____________
(1) Thah Pô: Thác Ông Bà (Cái xa bắt cá của ngài)
(2) Saraken: Kèn Bầu
(3) Alâu: Nói lí, hát đối đáp
(4), (6) Ahoát, Radih: Kèn môi
(5) Sangơi: Hát tỏ tình
(7) Xúri: hát than thân
(8) Taor: Vùng đất gần nguồn nước
(9) Hareh: Các loại dây rừng (Núi dây)
(10) Samai: Cây chùm ruột rừng (Đỉnh núi Sao Mai)
(11) Tapai: Rượu Cần
(12) Wup Wơr: Tháng 12, tháng lãng quên, tháng lễ hội
(13) Băng akok naja: Lễ ăn lúa mới
Chiều mưa muộn
Khói bay lên và sương sa xuống đất
Đôi vai trần gồng gánh cõi mưu sinh
Trong mưa nắng nối mùa, bao được mất
Vỡ vụn âm thầm, góc khuất lặng thinh
*
Huyễn hoặc vây quanh, sóng đời xô dạt
Say đắm tan trong bóng nắng cuối mùa
Ký ức chất trên con thuyền cũ nát
Tự do trôi trong dòng chảy được thua
*
Anh đi trọn con đường anh đã chọn
Rạng rỡ uyên nguyên, không chút hoài nghi
Cũng có lúc ngông cuồng chờ đưa đón ...
Nhưng chênh chao, đè nén sóng xuân thì
*
Sóng trước đổ dồn đầy nơi nước mắt
Con sóng sau trôi lửng thửng, ngập ngừng
Đời quanh quẩn, những lối mòn cứng nhắc
Điệu nhạc buồn xưa, tắt lịm dỡ chừng
*
Bổng bừng dậy, mưa, đầy tràn lộc mới
Rừng giao mùa, biêng biếc sắc non tơ
Em chợt đến, hơn nữa đời anh đợi
Xanh ngắt chiều trong, nắng quái đâu ngờ ...
Khi anh ngồi thao lao chuyện của người thất bại
Thì có nghĩa anh đã là người không mấy thành công
Bao nỗi đời gấp gãy
Lan man theo dòng, là hiệu ứng đám đông
Trắng một bờ cong quạnh chiều hoang tái
Ngoảnh lại nhìn, một thói quen ngoa ngoắt chạnh lòng
Năm tháng chìm trôi theo dĩ vãng mờ xa
Lời yêu cũ, xếp gọn gàng trong ngăn ký ức
Lớp lớp chồng lên, từng dấu kỷ hà
Bụi thời gian như đóng váng cũ nhàu
Bất chợt chiều nay, trên đường xa xứ
Đăm đắm, tình cờ ta lại gặp nhau…
Bắc Bình, Bình Thuận
(Tác giả gởi)
MÙI THƠ
Lúc chuẩn bị định cư nước
ngoài tôi đem mấy trăm bài thơ của
các tác giả thời danh được in
trên báo ra chợ bán
cô chủ sạp nói cháu chỉ
mua giấy tính bằng ký còn thơ có
ai đọc đâu cháu mua làm gì và
cô giải thích thêm xưởng in sẽ
nhào nặn tẩy sạch rồi tái chế giấy báo có
in thơ thành giấy mới cho con trẻ sáng
tạo những bài thơ về cuộc sống
mới con người mới hồn
nhiên trong sáng hơn
Mấy mươi năm sau khúc ruột ngàn
dặm quy cố hương lại ra chợ
cũ nơi bán giấy gói thơ ngày
xưa mua một ít giấy báo có in
thơ về gói xôi
vẫn là một cô bé giống hệt cái
miệng liến thoắng của cô bé
mẹ ngày trước cô nhỏ nói cháu
chỉ tính ký tiền bán giấy
báo thôi và tặng không những bài thơ
Tôi thấy giấy báo bây giờ có trắng hơn và
điều tôi cảm thấy vui nhất là khi ngửi
thơ in trên báo và tạp chí văn chương ít
nhiều có bớt mùi thum thủm cũ…
N g u y ễ n D u n h ứ t đ ị n h k h ô n g t h ể…
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ tân hình thức hay bằng Khế Yêm, Trịnh Y Thư, Lưu Diệu Vân, Hồ Đăng Thanh Ngọc...
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ Rác thơ Dơ hay bằng Lý Đợi, Bùi Chát , Khúc Duy trong nhóm Mở Miệng
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ hậu hiện đaị hay bằng, Ngu Yên, Vương Ngọc Minh, Nguyễn Đức Tùng, Nguyễn Đăng Thường, Đỗ Quyên...
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ triết học hay bằng Paul Nguyễn Hoàng Đức...
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ Haiku hay bằng Pháp Hoan...
Nguyễn Du nhứt định không thể in Tuyển tập thơ bán chạy bằng Trần Mạnh Hảo.
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ trong tù hay bằng Hoàng Hưng, Nguyễn Chí Thiện...
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ hiện đại hay bằng Thanh Tâm Tuyền, Nguyên Sa, Xuân Quỳnh, Lưu Quang Vũ... Nguyễn Quang Thiều.
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ lục bát cà rỡn lá hoa cồn, vọc cu hay bằng Bùi Giáng, Nguyễn Đức Sơn
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ sex hay bằng Lê Thị Thấm Vân, Đỗ Kh... Đặng Thân
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ hay đến mức phải ở tù bằng Trần Dần, Lê Đạt, Hoàng Cầm, Phùng Quán...
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ thiếu nhi hay bằng Trần Đăng Khoa...
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ tụng ca triều đình hay bằng Hoàng Trung Thông, Chế Lan Viên, Tố Hữu...
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ nhân văn không hề oán trách chế độ đã đày đọa mình nhiều năm như Tô Thùy Yên.
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ xuôi hay như Mai Trung Tĩnh...
Nguyễn Du nhứt định không thể làm bài thơ “Mẹ tôi chửi kẻ trộm” đạt giải cao nhứt nước như Tòng Văn Hân.
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ mới về mối tình già hai bốn năm xưa hay bằng Phan Khôi.
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ phổ nhạc như Nguyễn Tất Nhiên, Cung Trầm Tưởng, Nguyên Sa, Hữu Loan ,Vũ Hữu Định...
Nguyễn Du nhứt định không thể làm trường ca hay như Lê Vĩnh Tài, Nguyễn Linh Khiếu... làm sao mãi mãi phồn sinh
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ năm chữ hay hơn Thái Bá Tân hay huỵch toẹt chuyện làm tình như Gái lửng
Nguyễn Du nhứt định không thể làm thơ hay bằng nhiều người… (Không thể kể hết)
Chúng ta xếp Nguyễn Du vào chiếu nào trong Văn Học Việt Nam suốt bốn ngàn năm cho chánh xác chánh pháp chánh tư duy. Xin thỉnh ý hải nội chư quân
Nguyễn Hàn Chung
(Tác giả gởi)
Đêm hội ở Phan Sơn Tặng anh K’Bé Em gái K’ho, cõng chiều qua núi Nắng nhảy ngập ngừ...
