Vụ án Thị Đầm - Truyện Nguyễn Thạch Giang

 

Thị Đầm là trẻ lang thang đầu đường xó chợ trôi giạt về làng Tân Quy này ăn xin lòng thương hại của mọi người. Ngày đầu mới tới đây, nó là một đứa trẻ bẩn thỉu gầy nhom mình mẩy đầy ghẻ chốc. Hỏi nó cha mẹ mầy đâu, nó chẳng biết. Hỏi nó tên gì, nó lắc đầu, nó không có tên. Nó sinh ra trên cõi đời này không được ai thừa nhận. Bà hội đồng Khiêm thấy nó bơ vơ côi cút tội nghiệp đem về nuôi, đặt cho nó cái tên Đầm, vì bà thấy nó có đôi mắt to đen sóng mũi cao như mấy cô đầm.

<!>

Trong làng Tân Quy này ai cũng biết gia đình ông hội đồng Khiêm. Cha ông vốn là một địa chủ, nhưng anh em ông theo Tây học, con cái ông đều đi học bên Pháp từ lâu sống luôn bên đó không về. Ông hội đồng Khiêm chết sớm khi vừa mới sáu mươi, bà Khiêm sống cô quạnh trong căn nhà rộng lớn cùng cô Năm là đứa em gái của bà không có chồng. Hai ông bà hội đồng không nuôi đầy tớ, chỉ nuôi cháu trai cháu gái, tuy họ cũng làm công việc nhà như người ăn kẻ ở, nhưng ông bà đối xử như con cháu, cũng cho đi học, đến tuổi trưởng thành cũng dựng vợ gả chồng cho họ. Thị Đầm sống trong căn nhà dưới bếp cùng họ phụ giúp dọn dẹp lo cơm nước rồi nương theo đó mà khôn lớn.

Thời gian thắm thoát thoi đưa… bà hội đồng Khiêm và cô Năm nay đã là hai bà già tuổi ngoài bảy mươi. Đám cháu người lấy chồng người lấy vợ ra ở riêng, trong nhà chỉ còn thằng Tèo và thị Đầm nay đã là một cô thiếu nữ. Thị Đầm từ nhỏ sống lẩn quẩn trong căn nhà xưa rộng lớn thường một mình vui chơi trong khu vườn âm u tĩnh mịch.

Hôm nay nhà có giỗ cúng cậu Hai, bà hội đồng sai thị Đầm đem một dĩa trái cây và một dĩa bánh ích ra ngoài mả cậu Hai cúng. Cậu là con trai lớn của ông bà hội đồng, cậu qua đời khi vừa đậu tú tài, lúc đang sửa soạn đi Tây du học thì lâm trọng bệnh. Mộ cậu nằm trong khu mồ mả giòng họ tuốt góc vườn sau. Thằng Tèo mấy hôm rày đã làm cỏ dọn sạch sẽ và quét vôi mấy ngôi mộ rồi.

Thị Đầm đốt nhang rồi quỳ trước mộ cậu Hai cúi lạy, lúc đứng lên thấy một người thanh niên mặc đồ Tây trắng nhìn nàng mỉm cười. Người ấy bước đến dĩa bánh ích lấy một cái lột bỏ lá chuối cầm ăn. Thị Đầm định hỏi cậu là ai thì bất chợt không thấy người thanh niên đó đâu cả, nàng nhìn quanh không thấy ai. Bốn bề im vắng, lòng hoang mang tự nghĩ không lẽ mình nằm mơ. Thị Đầm bước đến hái mấy bông hoa dại bên chòm mả đem về chưng trong phòng.

Buổi tối lúc quét dọn bàn thờ thị Đầm bỗng giật mình khi nhìn bức ảnh cậu Hai, sao mà thiệt là giống người đàn ông nàng gặp ngoài mộ. Nàng cầm bức hình cậu Hai lên chùi, trái tim nàng bỗng đập thình thịch khi thấy hình như cậu mỉm cười. Từ hôm đó khi nào đi ngang bàn thờ của cậu nàng cũng len lén nhìn, và kỳ lạ làm sao! lúc nào nàng cũng cảm thấy cậu nhìn mình trìu mến.

Một hôm lúc lên nhà trên lau chùi bàn ghế, thị Đầm thấy thấp thoáng bóng một người đàn ông mặc đồ Tây trắng, nàng bước đến nhìn cho rõ hơn coi là ai, người ấy lẳng lặng bước ra ngoài rồi đi ra phía vườn sau. Thị Đầm đi theo đến cuối khu vườn nơi chòm mả thì người ấy dừng lại xoay nhìn nàng. Cậu Hai. Thị Đầm run lẩy bẩy, trống ngực đánh thình thịch. Cậu Hai bước đến ôm nàng vào lòng, thị Đầm mơ màng ngây ngất. Tiếng gà gáy làm nàng giật mình tỉnh giấc, thị Đầm đứng lên lầm lủi bước về nhà lòng lâng lâng một cảm xúc lạ kỳ.

Từ hôm ấy thị Đầm cứ mơ tưởng đến cậu Hai, ngày nhớ đêm mong lòng nàng không sao quên được hình ảnh cậu. Một buổi tối trời trong gió hiu hiu mát mẻ, nhớ cậu quá thị Đầm trằn trọc mãi không ngủ được, nàng lén nhẹ mở cửa đi ra vườn sau đến khu chòm mả thì thấy cậu Hai đang ngồi đó. Nàng mừng rỡ chạy đến ôm chầm lấy cậu. “Cậu Hai! Em nhớ cậu lắm”. Cậu Hai ôm siết thị Đầm hôn lên má nàng. “Anh cũng nhớ em lắm, tối nào anh cũng ngồi đây chờ em đến”.

Từ đó cứ đêm đến, chờ mọi người ngủ say thị Đầm lén ra khu chòm mả sau vườn gặp cậu Hai. Lần nào về nàng cũng ra sàn nước sau bếp tắm trước khi đi ngủ, thằng Tèo lấy làm lạ không hiểu sao thị Đầm gần đây hay đi tắm đêm, trong bụng sinh nghi nó bắt đầu để ý. Một hôm nó bắt gặp thị Đầm nửa đêm mở cửa đi ra ngoài, nó lẻn đi theo sau. Thị Đầm đi tuốt ra vườn sau đến ngồi bên mả cậu Hai nói chuyện với người nào. Nó nhẹ bước đến gần. “Mấy hôm rày em bị cảm ho sáng ngủ dậy thấy người đau nhức lắm”. Thằng Tèo nhìn quanh coi thị Đầm đang nói chuyện với ai, nhưng nó không thấy ai cả. “Bà mấy hôm rày cũng không được khỏe, có đi thầy Ba Tòng hốt thuốc Bắc. Tối nào em cũng bóp tay bóp chân cho bà và bà Năm”. Hình như thị Đầm đang nói chuyện với cậu Hai, thằng Tèo nghĩ trong bụng, nhưng nó không thấy cậu đâu chỉ thấy thị Đầm ngồi một mình trong đêm vắng.

Thì ra bấy lâu nay thị Đầm lén lút đi tư tình với cậu Hai. Nó không nói với ai chỉ âm thầm theo dõi.

Một đêm kia nó bỗng giật mình khi nghe thị Đầm nói thì thầm: “Cậu Hai! Hãy ban cho em một đứa con, em muốn có một đứa con với cậu”. Thị Đầm cởi quần nằm ngửa. Thằng Tèo bỗng thấy hứng tình nó tuột quần đến đè lên người thị Đầm, nhưng nó bị một người vô hình đẩy nó ra. Nó cố gắng nhiều lần nhưng không được, nó hiểu người ấy là cậu Hai.

Thị Đầm đi lầm lũi về nhà, thằng Tèo lẽo đẽo đi phía sau. Hai người ngồi bên lu nước tắm rửa, thị Đầm nói với nó: “Anh Tèo biết cả rồi, xin anh đừng nói với bà và bà Năm, tội nghiệp em”.

Thị Đầm hôi cơm tanh cá, điệu bộ tướng tá nảy nở khác thường, điều này không qua được mắt hai bà già trong nhà. “Trong nhà này chỉ có hai đứa nó, không trước thì sau tụi nó cũng lấy nhau”. Bà hội đồng Khiêm và cô Năm tánh tình rộng lượng lại thương thị Đầm và thằng Tèo như con cháu trong nhà. Thôi thì, hai đứa đã lỡ gian díu đến mang thai, giờ làm một cái lễ “phú phạt” cho hai tụi nó chánh thức nên vợ chồng.

Bà kêu thị Đầm và thằng Tèo đến bà hỏi chuyện, bà hỏi thị Đầm:

– Đầm, có phải mày mang thai với thằng Tèo phải không?

Thị Đầm ấp úng không dám nói, bà quay sang hỏi thằng Tèo:

– Tèo, mày lấy con Đầm có chửa rồi phải không? Hai đứa bây có chuyện gì phải khai ra cho thiệt, nếu đúng vậy thì để bà tính làm lễ “phú phạt” cho hai đứa thành vợ chồng.

Thằng Tèo ngập ngừng ngó thị Đầm rồi nó nói:

– Dạ không phải, thị Đầm không có lấy con.

– Nó lấy ai?

Thị Đầm nước mắt ràn rụa khóc nức nở: “xin bà tha tội cho con”

– Mày lấy ai?

Thằng Tèo run lập cập nói: “dạ thưa bà, đêm đêm thị Đầm lẻn ra sau vườn tư tình với cậu Hai”
Bà hội đồng Khiêm và cô Năm chưng hửng. “Cái gì, mày nói cái gì?”

Thằng Tèo kể rõ sự tình đẩu đuôi câu chuyện. Nó quả quyết là khi nó định đè thị Đầm, nó bị một người đàn ông cản trở, nó tuy không thấy nhưng nó có cảm giác có một người nào đó chạm vào người nó. Bà hội đồng Khiêm và cô Năm tin lời nó nói, hai bà tin đó là sự thật, bà hội đồng tin là thị Đầm đã mang thai với người con quá cố của bà.

Câu chuyện thị Đầm đêm đêm lén đi tư tình với người đã chết mang thai chẳng mấy chốc lan truyền khắp xóm. Ngảy nào cũng có người đến nhà bà hội đồng Khiêm hỏi thăm cùng dòm ngó thị Đầm. Con của thị Đầm là cháu nội đích tôn của bà hội đồng Khiêm, rồi đây con của thị Đầm sẽ hưởng cái gia tài của ông bà, sẽ hưởng ruộng vườn cùng căn nhà hương quả.

Mấy người cháu trai cháu gái của ông bà hội đồng Khiêm bỗng chốc bị đẩy ra khỏi danh sách thừa hưởng gia tài của ông bà để lại. Họ cùng nhau bàn tính, nhất định đây là âm mưu của thằng Tèo vả thị Đầm. Hai tụi nó toa rập đặt chuyện hoang đường hòng chiếm đoạt gia tài của ông bà hội đồng Khiêm.

Họ cùng nhau đâm đơn kiện thị Đầm đặt điều dối trá lường gạt.

Trưởng thôn, trưởng làng cho triệu tập đôi bên phân xử. Một bên là những người cháu của ông bà hội đồng Khiêm, bên kia là thị Đầm và thằng Tèo cùng bà hội đồng Khiêm và cô Năm.

Trưởng thôn trình bày câu chuyện và nói phía nguyên đơn kiện thị Đầm và thằng Tèo bịa đặt dàn dựng. Trưởng làng hỏi thị Đầm:

– Thị Đầm, có phải thị hằng đêm lẻn ra khu mả tư tình với cậu Hai là người con đã chết của ông bà hội đồng Khiêm.

– Dạ bẩm phải.

– Tại sao thị lại đi đêm với người đã chết?

– Dạ bẩm, tại vì người đó đối xử với con rất tốt, dạ bẩm tại vì con thương người đó.

Trưởng làng quay sang thằng Tèo:

– Tèo, có phải mày biết chuyện thị Đầm đêm đêm đi tư tình với cậu Hai?

– Dạ bẩm phải.

– Mày có thấy lúc hai người ân ái không?

– Dạ bẩm con thấy thị Đầm tuột quần nằm ngửa, con có đến gần thì cảm thấy như có người đè trên mình thị Đầm.

Trưởng làng quay sang bà hội đồng Khiêm hỏi:

– Bà hội đồng, bà có khiếu nại gì không, bà có tin là thị Đầm mang thai với con trai đã chết của bà.

– Dạ bẩm tôi tin, tôi tin đó là cháu nội của tôi, tôi không có điều gì khiếu kiện.

Trưởng làng cùng trưởng thôn bước vào trong nghị án. Bởi vì gia đình bà hội đồng Khiêm chấp nhận đó là cháu nội của họ, trưởng làng bước ra tuyên bố thị Đầm trắng án.

Những người cháu của ông bà hội đồng Khiêm uất ức, họ không chấp nhận bản án đâm đơn kiện lên quan tri huyện.

Quan huyện xem qua hơ sơ vụ án, vỗ bàn nói thật là hoang đường. Rõ ràng đây chỉ là một câu chuyện dàn dựng bịa đặt. Ngài cho người xuống làng Tân Quy điều tra. Bản báo cáo nói dân làng Tân Quy đâu đâu cũng bàn chuyện thị Đầm lẻn đi đêm với người đã khuất. Mọi người ai cũng tin đó là chuyện có thật. Có người nói đó là một tai họa cho làng, thị Đầm sẽ đẻ ra một hung thần. Có người nói đó là điềm lành trời định, thị Đầm sẽ đẻ ra một người hiền tài cứu dân độ thế. Thôi thì họ suốt ngày bàn tán nháo nhào cả lên. Viên tri huyện ngẫm nghĩ, câu chuyện đã đi quá xa, phải chận đứng lại. Không để người dân suy diễn linh tinh rồi họ vẽ vời nhiều chuyện rắc rối.

Quan huyện cho triệu tập trưởng thôn, trưởng làng Tân Quy hội ý. Mọi người đồng ý là phải làm sao để dân chúng không bàn tán suy diễn linh tinh. Câu chuyện phải được diễn đạt là thị Đầm mang thai với thằng Tèo, chính thằng Tèo là người làm cho thị Đầm có bầu.

Buổi xử kiện công khai có nhiều người dân làng Tân Quy đến dự.

Quan tri huyện hỏi thằng Tèo:

– Bị can Tèo, ngươi có thương thị Đầm không?

– Bẩm quan có.

– Ngươi có muốn lấy thị Đầm làm vợ không?

– Dạ bẩm quan con muốn.

– Bị can Tèo, người hãy cung khai cảnh làm tình của thị Đầm.

– Bẩm quan, con thấy thị Đầm cởi quần…

Quan tri huyện chận lời nó:

– Rồi nhà người có tuột quần không?

– Bẩm quan có.

Quan tri huyện vỗ bàn, vậy là rõ ràng tụi bây ân ái cùng nhau rồi bày kế đặt điều hoang tưởng hòng lường gạt mọi người. Nhốt hai đứa này lại chờ tuyên án trị tội.

Quan huyện nghị án cùng trưởng thôn trưởng làng Tân Quy. Đây là một vụ án khá rắc rối. Nhốt tù thằng Tèo với thị Đầm lúc nào chẳng được, nhốt bao lâu chẳng được. Nhưng xử làm sao để dân làng không xầm xì to nhỏ, xử làm sao để họ tâm phục khẩu phục, bởi họ đều đứng về phe thị Đầm, bởi họ đều tin thị Đầm tư tình với cậu Hai là sự thật.

Quan huyện suy nghĩ nếu đúng là thị Đầm mang thai với người đã chết, đứa nhỏ sinh ra sẽ ra sao? Thật là rắc rối, chi bằng xoá bỏ nó trước đi thì hơn. Ngài cho mời vị lương y, ngài muốn cho thị Đầm uống một thang thuốc trục cái bào thai ấy ra là xong chuyện. Vị lương y ngần ngại, “quả thật tôi không dám, bởi thị Đầm không phải mang thai với một người bình thường, quả thật việc này tôi không dám”.

Đêm đêm trong ngục thị Đầm lúc nào cũng nói chuyện rù rì với người khuất mặt. “Dạ cậu Hai đừng lo, em luôn gắng giữ gìn sức khỏe, em nhất định sẽ bảo vệ đứa con của chúng mình”.

Quan tri huyện đứng bên ngoài nghe lén thị Đầm nói chuyện mà xanh máu mặt. Quả thật rắc rối vô cùng. Xử thị Đầm trắng án cũng khó, nhiều người có thể nói đó chỉ là một chuyện hoang đường. Còn để thị Đầm đẻ con, nó đẻ ra một hung thần thì chết cả lũ. Bắt tội thị Đầm, nhiều người sẽ nói mình “ở ác”, rồi người tình của nó, người khuất mặt không phải dạng vừa đâu, sẽ gây cho mình bao nhiêu là rắc rối.

Quan tri huyện bàn tính cùng trưởng thôn và trưởng làng Tân Quy, thôi thì hãy tống cổ nó đi khỏi cái xứ này, rồi mọi việc sẽ từ từ chìm vào quên lãng.

Trưởng làng Tân Quy vào ngục gặp thằng Tèo tìm cách khuyến dụ nó. “Mày có thiệt lòng thương thị Đầm thì hãy khuyên nó tạm thời bỏ trốn. Hai đứa bây trốn đi thật xa thì bảo toàn được tính mạng mà còn cứu được đứa con, đứa nhỏ là tài sản vô giá của chúng mày”.

Cái tin thằng Tèo dẫn thị Đầm vượt ngục bỏ trốn được loan truyền nhanh chóng. Dân tình làng Tân Quy đâu đâu cũng bàn tán xôn xao. Có người nói thấy hai đứa nó ở tận đâu Cheo Reo, miền rừng thiêng nước độc. Có người nói hai đứa nó đã trốn ra ngoại quốc chớ đâu dám ở Việt Nam, nghe đâu đi qua tuốt bên Lèo bên Miên gì đó. Có người lại nói thấy thị Đầm ôm con, thằng nhỏ thiệt là giống cậu Hai con bà hội đồng. Nhưng tất cả đều là những lời đồn đãi vô căn cứ.

Tháng ngày qua…vụ án thị Đầm dần chìm vào quên lãng. Nhưng người dân làng Tân Quy khi nhắc lại, đều tin thị Đầm đêm đêm đi tư tình với người đã chết là chuyện có thật. Những người xử án cũng lần lượt qua đời, chỉ còn vị quan tri huyện nay đã về hưu. Thỉnh thoảng ngài lại nhớ tới “vụ án thị Đầm”, vụ án người lấy ma, một vụ án mà ngài đã gán cho mấy con ma sống đó bản án lưu đài biệt xứ. Giờ đây trong những ngày tháng cuối đời ngài lại lo sợ có ngày mấy con ma đó trở về đòi nợ.

 

Nguyễn Thạch Giang